Kaymakam nasıl olunur, 2024 yılında kaymakam maaşları ne kadar ? Şartları ve sınav kriterleri neler ? Bu yazımızda siz kaymakam adaylarına bu konular hakkında bilgiler vereceğiz.
Kaymakamlık, devlet nezdinde sahip olunabilecek görevlerden en değerlileri arasında kabul edilmektedir. Kaymakamlık mesleğini icra edilen kişilerin saygınlık ve statünün yanında rahat çalışma şartlarına sahip olması bu işe olan ilginin artmasına sebep olmaktadır. Yoğun ilgiye bağlı olarak kaymakam olmak isteyen kişi sayısı da giderek artmaktadır.
Kaymakam olmak için farklı alanlardan pek çok kişinin başvuru yapması, şartların ve kriterlerin esnetilmesine sebep olarak en iyi adayın seçilmesini kolaylaştırmıştır. Yine de adayların binlerce rakibin önüne geçerek kaymakam olabilmesi için kriterleri eksiksiz olarak karşılaması ve ek özelliklere sahip olması gerekmektedir.
İÇİNDEKİLER
Kaymakamlık mesleğine sahip kişilerin görevlerini icra ederken doğru kararlar alabilmeleri ve gerekli bilgi birikimle donatılmış olmaları için yeterli eğitim düzeyine sahip olmaları gerekmektedir. Adayların başvuru yapabilmeleri için öncelikle 4 yıllık lisans eğitimini tamamlamaları beklenmektedir. Lisans eğitimlerinin hukuk, işletme, uluslararası ilişkiler, kamu yönetimi, psikoloji, siyaset bilimi, maliye, finans, sosyoloji veya halkla ilişkiler bölümlerinden alınmış olmaları gerekiyor. Bu bölümlerden mezun olmasalar dahi müfredatı belirtilen bölümlere en az %80 oranında benzeyen lisans bölümlerinden mezun olmuş kişiler de başvurularını gerçekleştirebilmektedir. Bunun yanında mühendislik, sosyal bilimler ya da tarih fakülteleri mezunlarının da sayılan bölümlerin yüksek lisansını yapmaları durumunda başvuru yapma imkanları bulunmaktadır. Yurt dışında 4 yıllık lisans bölümünü tamamlamış adayların ise başvurularının değerlendirmeye alınabilmesi için YÖK tarafından denklik kabulünün yapılmış olması gerekmektedir.
Eğitim kriterlerini karşılayan kişilerin başvuru yapabilmek için en az 35 yaşında olması gerekmektedir. Yaş sınırının en büyük sebebi alt üst ilişkisinin bozulmasını engellemektir. Yaş ve eğitim kriterlerinin yanında kişilerin kamu kurum ve kuruluşlarında başvuru öncesinde en az 5 yıl çalışmış olması beklenmektedir. Kamuda işlerin nasıl tamamlandığının öğrenilmesi için bu 5 yıllık süre büyük önem taşımaktadır. Kişilerin kaymakamlık sınavlarına girebilmek için son olarak, Devlet Memurları Kanunu içerisinde bulunan 48. maddedeki koşulları karşılamış olmaları gerekmektedir. Koşulları karşılayan adayların ÖSYM tarafından gerçekleştirilen sınavlara girme hakkı bulunmaktadır.
ÖSYM tarafından yapılan kaymakamlık yazılı sınavına girmek isteyen kişilerin belirlenen tarihlerde başvurularını tamamlamış olmaları gerekmektedir. Başvuru yapıldıktan ve sınav ücreti yatırıldıktan sonra sınavın saati, yeri ve kapsamı hakkında bilgiler ÖSYM’nin internet sitesi üzerinden alınabilmektedir.
Kaymakamlık yazılı sınavında adaylara, 100 adet çoktan seçmeli soru sorulmaktadır. Bu soruların 34’ü Genel Yetenek ve Genel Kültür, kalan 66’sı ise Alan Bilgisi başlıkları altında sorulmaktadır. Genel Yetenek ve Genel Kültür başlığı altında adaylara 14 Türkçe, 10 Türkiye’nin Sosyoekonomik yapısı, 4 Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi ve 6 İnsan Hakları sorusu sorulmaktadır. Alan Bilgisi soruları ise 18 İdare Hukuku, 13 Anayasa Hukuku, 14 Türkiye’nin İdari Yapısı, 12 Ekonomi ve 9 Türkiye’de Mahalli İdareler sorusundan oluşmaktadır. 150 dakika süren ve 100 puan üzerinden değerlendirilen bu sınavdan adayların başarılı bir şekilde geçebilmesi ve mülakata katılabilmesi için en az 70 puan alması gerekmektedir.
Kaymakamlık yazılı sınavından yeterli puanı almış adayların mülakata çağrılabilmesi için kontenjan sıralamasına girmesi gerekmektedir. Kontenjan sayısı alım yapılacak kaymakam sayısının 4 katı olarak belirlenmektedir. Buna bağlı olarak, yazılı sınavdan yeterli puanı almış kişiler dahi kontenjan azlığı sebebiyle mülakata çağrılmayabiliyor. Bu yüzden adayların yazılı sınavda 80 ve üzeri puan alması önerilmektedir. Sıralamaya giren ve mülakata çağrılan adaylara çağdaşlık, analitik zeka, genel kültür ve temsil kabiliyeti gibi konularda sorular sorulmaktadır. Sorulara verilen cevapların doğruluğunun yanı sıra adayların hitap yeteneğine, görünüşüne ve bilgisine de dikkat edilmektedir.
Yazılı sınavı ve mülakatı başarılı bir şekilde tamamlayan adaylar “Kaymakam Adayı” unvanına sahip olmaktadır. Kişilerin kaymakamlık görevlerine başlayabilmeleri için staj programlarını ve yetiştirme planlarını sorunsuz bir şekilde tamamlaması beklenmektedir. Staj programlarının en az 1 yılının yurt dışında tamamlanmış olması gerekiyor.
Adaylar staj programlarında ilk olarak il merkezlerinde görev almaktadır. 2 ay süren il merkezi stajından sonra 3 ay sürecek olan kaymakam refikliği stajı yapılmaktadır. Sonrasında mülkiye müfettişi refakatinde 2 aylık bir staj döneminin tamamlanması ve 4 aylık dil kursuna gidilmesi şart koşulmaktadır. Dil kursu tamamlandıktan sonra minimum 12 ay sürecek olan yurt dışı stajına başlanmaktadır. Yurt dışı stajının tamamlanmasını takiben 9 ay kaymakamlık vekilliği stajı yapılmakta ve 4 ay kaymakamlık kursu alınmaktadır. Staj dönemini başarıyla tamamlayan ve kaymakamlık tezini eksiksiz bir şekilde hazırlayan adayların kura çekilerek ataması yapılmaktadır.
Kaymakamların makamları gereğince sorumlu oldukları görevler genellikle idari konularda olmaktadır. Kaymakamlar, görevlendirildikleri ilçenin yönetmeliklerini, kanunlarını ve tüzüklerini ilan etmektedir. Bunun yanında ilan edilen yönetmelik ve kanunların gerektiği şekilde yürütülmesi kaymakamların sorumluluğundadır. Valilikten alınan talimatların yerine getirilmesi, özel idarelerin, belediyelerin, köy idarelerinin, müesseselerin ve devlet dairelerinin idarelerinin denetlenmesi de kaymakamların görevleri arasında bulunmaktadır. Kaymakamlar, törenlerde başkanlık yapabilmekte, kolluk alanında kararlar alıp görevden almaları yönetebilmekte ve resmi ziyaretleri kabul edebilmektedir. Kaymakamlar idari görevlerin yanında halkın sorunlarını dinleyerek ihtiyaçları temin etmekle görevlidir.
Kaymakam maaşları, her yılın ocak ayında, enflasyon rakamları dikkate alınarak arttırılmaktadır. Bunun yanında kaymakamların aldıkları maaş memura yapılan zamlardan da olumlu yönde etkilenmektedir. Kaymakamların görev süreleri ve buna bağlı olarak memurluk dereceleri maaşlarının belirlenmesinde büyük rol oynamaktadır. Maaşın değişmesine etki eden faktörler ve 2020 yılında yapılan son zamlar dikkate alındığında 4. derece ve 1. kademe olan kaymakamlar ortalama aylık 70.000 Türk Lirası maaş almaktadır.