Sektör nedir ve birincil, ikincil, üçüncül sektörler hakkında bilinmesi gerekenler nelerdir diye merak ediyorsanız; iş dünyası için son derece önemli olan bu konu hakkında rehberimizden bilgi alabilirsiniz.
Modern ekonomi belirli bazı faaliyetlerin gruplandırılması ile sektörleri oluşturmuştur. Sektör somut bir kavram değildir. Genel olarak işletmelerin faaliyet konularına göre ayrıldığı ekonomik olgulara sektör adı verilir.
Ekonomi literatüründe sektörler birincil, ikincil ve üçüncül olarak 3’e ayrılmaktadır. Bazı kaynaklarda ekonominin 4’ncü bir ana sektörü de bulunur.
İÇİNDEKİLER
Genel olarak sektör, ekonomik faaliyetlerinin birbirinden ayrılması ile oluşan kategorilerdir. Gelir amacıyla kurulan işletmelerin her biri 4 farklı sektör altında hizmet vermektedir. Bu sektörler;
Birincil faaliyetler doğrudan toprak, su, bitki örtüsü, yapı malzemeleri ve mineraller gibi toprak kaynaklarının kullanılması için çıkarılmasıdır. Çevre ile doğrudan bağlıdır. Birincil sektör; balıkçılık, ormancılık, tarım ve madencilik ve taşocakçılığı içerir.
Birincil faaliyetlerde bulunan kişilere, çalışmalarının dış doğası nedeniyle kırmızı yaka çalışanları denir.
İkincil faaliyetler, hammaddeleri değerli ürünlere dönüştürerek doğal kaynaklara değer katar. Bu nedenle ikincil faaliyetler imalat, işleme ve inşaat (altyapı) endüstrileriyle ilgilidir.
İkincil faaliyetlerde bulunan kişilere mavi yaka işçileri denir.
Bİrincil ve ikincil sektör aracılığıyla elde edilen ürünlerin tedariğini, değişimini ve son tüketiciye ulaşımını sağlar. Ticaret, ulaşım, iletişim gibi sektörler üçüncül sektör altında değerlendirilir.
Üçüncül sektör işlerinde çalışanlara Beyaz Yakalı denir.
Genel olarak üçüncül sektör altında da değerlendiriliyor olsa da; son yıllarda yeni bir dördüncül sektörün varlığından bahsetmek mümkündür. Dördüncül sektördeki işletmeler, uzmanlaşmış faaliyetler ile elde edilen bilgi ve tecrübenin aktarılması ile oluşturulur. Örneğin muhasebe işletmeleri, yazılım şirketleri, eğitim kurumları dördüncül sektör çatısı altında hizmet verir.
Enformel sektör terimi 70’li yıllarda ilk olarak ortaya çıktığında tarım dışı ekonomik faaliyetleri anlatmak amacıyla kullanılmıştır. Gelişmekte olan ekonomilere özgü ve geçici bir olgu olduğu üzerinde durulmuştur. Ancak zaman içerisinde enformel sektörün, formel sektörün dışında kalan ve yasa ile düzenlenmemiş olan tüm faaliyetleri kapsayan bir tanımı yapılmıştır. Söz konusu bu tanım, uluslararası düzeyde ilk kez 1991 yılındaki 78. Uluslararası Çalışma Konferansı’nda ele alınmıştır.
Dünya genelinde en bilindik sektörler:
SIRA | SEKTÖRÜN ADI | SEKTÖRÜN KAPSAMI |
---|---|---|
1 | Tarım, Ormancılık, Balıkçılık |
|
2 | Sanat, eğlence ve eğlence |
|
3 | Ağırlama ve Turizm |
|
4 | İnsan sağlığı ve sosyal hizmetler faaliyetleri |
|
5 | BİT hizmet faaliyetleri |
|
6 | Gıda, içecek ve tütün imalatı |
|
7 | Tekstil, Giyim, Deri, Ayakkabı ve ilgili ürünlerin imalatı |
|
8 | Madencilik ve ağır sanayi |
|
9 | Nakliye ve depolama |
|
10 | Veterinerlik faaliyetleri |
|
11 | Toptan ve perakende ticaret, kiralama ve leasingi |
|
12 | İş idaresi |
|
13 | Kimyasal endüstri |
|
14 | İnşaat |
|
15 | Eğitim |
|
16 | Enerji ve su temini, kanalizasyon ve atık yönetimi |
|
17 | Finans, sigorta ve gayrimenkul |
|
18 | Gıda, içecek, tütün, tekstil, hazır giyim, deri hariç tüketim malları imalatı |
|
19 | Elektrikli teçhizat, bilgisayar, elektronik ve optik ürünlerin imalatı |
|
20 | Makine ve teçhizat hariç fabrikasyon metal ürünlerin imalatı |
|
21 | Elektrikli teçhizat hariç makine ve teçhizat imalatı |
|
22 | Taşıma ekipmanı imalatı |
|
23 | medya |
|
24 | Kişisel hizmet -, idari destek hizmeti ve güvenlik ve soruşturma faaliyetleri |
|
25 | Kamu yönetimi, savunma ve üyelik organizasyonları |
|
26 | Bilimsel ve teknik faaliyetler |
|
27 | Ağaç işleme, kağıt ve baskı |
|
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: İşletme Nedir?