Salep Yetiştiriciliği ve Tohum Üretimi Yapmak

Salep yetiştiriciliği yaparak önemli potansiyel içeren tarımsal bir iş fikrini hayata geçirebilirsiniz. Doğrudan salep yetiştiriciliği yapılarak hem salep yumrusu hem de salep tohumu elde edilerek satışa sunulabilmektedir.

Ülkemizde yüz yıllardır var olan bir kültürel içecek olan salep, özellikle sağlık açısından sunduğu faydaları ve eşsiz lezzeti ile çay ve kahveye en iyi alternatif içecek olarak ön plana çıkmaktadır. Salep fiyatlarında yaşanan yükseliş ile birlikte salep yetiştiriciliği son yılların en yüksek kar marjlarına sahip bir tarımsal iş fikri.

Salep yetiştiriciliği nispeten çeşitli zorluklar içermekte olup, başarılı olarak hayata geçirmek için dikkat etmeniz gereken birçok konu var. Özellikle salep, ülkemizin her yerinde ne yazık ki yetiştirilemiyor.

Salep bitkisi son dönemde en lezzetli dondurmaların da önemli hammaddesi. Birçok büyük dondurma üreticisi, salep pazarının en önemli müşterisi konumunda bulunuyor. Ülkemizde salep konusunda hiçbir pazar sorunu bulunmamaktadır. Üretimini yapmaya karar verme aşamasında bile tarladan çıkacak mahsuller önceden satın alınmaktadır.

SALEP HAKKINDA

Salep, Orkide familyasında yetişen bitkilerin yumrusunda yetişen yabani bitkidir. Genellikle çiçekleri salkım tarzına sahiptir ve kırmızı, eflatun, mor, sarı ve yeşil renkleri bulunur. Ortalama olarak toplanma evresindeki salep bitkisinin boyu 40 santim civarındadır. Salep genellikle taze içimlik için kullanılır ancak sağlık endüstrisinde ve dondurma endüstrisinde de ciddi kullanım alanları bulunmaktadır. Salep, %50 bitkisel müsilaj, %24 nişasta, %1 şeker ve %10 protein içermektedir.

Salebin faydaları

• Ülsere iyi gelir.
• Göğsü yumuşatır.
• Öksürük ve bronşitte faydalıdır.
• Kabızlığı giderir.
• Basur memelerinde faydalıdır.
• Zihni çalışma gücünü arttırır.
• Kalbi kuvvetlendirir.
• Aybaşı kanamalarının düzenli olmasını sağlar.
• Bağırsak solucanlarının düşürülmesine yardımcı olur.
• Vücudun ısınmasını sağlar.

SALEP NEREDE YETiŞTİRİLİR?

Salep yetiştiriciliği seralar aracılığıyla her yerde yapılabilir. Ülkemizde sera kullanılmayacaksa Toros Dağları bölgesi salep yetiştiriciliği için en iyi alandır. Türkiye’de salep yetiştiriciliği Anadolu’nun birçok lokasyonunda yapılabilmekte olup 7 farklı isimde salep türü bulunmaktadır.

MUĞLA SALEBİ

Ortalama Yumru Ağırlığı: 0.23 gram
1 kg’daki Yumru Sayısı: 4348

Genellikle Milas tarafında yoğun olarak yetiştirilir.

KASTAMONU SALEBİ

Ortalama Yumru Ağırlığı: 0.50 gram
1 kg’daki Yumru Sayısı: 2000

Kastamonu’nun hemen hemen her noktasında yetiştirilebilir.

SİLİFKE SALEBİ

Ortalama Yumru Ağırlığı: 0.35 gram
1 kg’daki Yumru Sayısı: 2857

Mersin’in Silifke ilçesinde yetiştirilir ve marka değeri bulunmaktadır.

ANTALYA SALEBİ

Ortalama Yumru Ağırlığı: 0.21 gram
1 kg’daki Yumru Sayısı: 4762

Antalya’nın Toros dağlarına yakın lokasyonlarında elde edilir.

KAHRAMANMARAŞ SALEBİ

Ortalama Yumru Ağırlığı: 1.61 gram
1 kg’daki Yumru Sayısı: 625

Ortalama yumru ağırlığı bakımdan en değerli salep verimi elde edilir. Ticari değeri en yüksek salep türü Kahramanmaraş’ta yetiştirilir.

VAN SALEBİ

Ortalama Yumru Ağırlığı: 1.00 gram
1 kg’daki Yumru Sayısı: 1000

Kuzey’de Salep yetiştirmek için en iyi lokasyondur. Muş ve Bitlis yörelerinde de yetiştirilebilir.

Salep yetiştiriciliği öncesinde mutlaka toprak analizi yaptırılmalı ve bulunan bölgedeki Tarım İl Müdürlüğü’nden bilgi alınması tavsiye edilir.

SALEP NASIL YETİŞTİRİLİR

Salep yetiştiriciliği hemen hemen her türlü toprakta yapılabilmesi karşılık en yüksek verim kireçli topraklardır. Bir toprak altı verim sağlayan bitki olması nedeniyle toprağın iyi bir şekilde Haziran aylarında gübrelenmesi gerekir.

Genellikle salep hasadı Nisan-Mayıs aylarında tamamlanır. Bu süreçte elde edilen yumrular, Temmuz aylarında dikime kadar oda şartlarında bekletilebilir. Genellikle Temmuz-Ağustos ayları dikim işleminin yapılması için en uygun zamandır. Toprağa dikim, yumrunun büyüme noktası yukarı gelecek şekilde 6-8 cm derinliğe yapılmalı. Süreç tamamlandıktan sonra üzerleri toprak ile örtülmeli ve hemen sulanmalıdır. İlaçlama genellikle toprak kurtlarına karşı yapılabilir.

Nisan-Mayıs ayları hasat için en iyi dönemdir. Genellikle hasat öncesinde birkaç kez ot temizleme işlemi yapılması önerilir. Hasat şaşula ile el yordamıyla yapılır.

Yarım metre boya kadar ulaşabilen salep bitkisinin altında 2 adet salep yumrusu veya diğer adıyla tohumu bulunuyor. Salep tohumunu çıkartmak için salep bitkisine zarar vermeyecek şekilde altı oyulur. Yaklaşık 30 santim kazdıktan-oyduktan sonra; bu yumrulara ulaşılır. Yumrular toplandıktan sonra; soğuk suya konulur ve iyice temizlenir.

Salepler tamamen temizlendikten sonra koyun veya keçi sütü içerisine konulup 20 dakika boyunca kaynatılır. Ardından süt içerisinden yine suda temizlendikten sonra çıkartılır ve güneşe kurutulmaya bırakılır. Genellikle gölgede kurutma işlemi yapılır ve bu süre 4-5 gün alır. Eğer çok sıcak bir iklimde bulunuluyorsa, kurutma işlemi 3 güne kadar düşebiliyor. Kurutma işleminin tamamlanması için, yumrunun ağırlığının 4’te 1’ine kadar düşmesi gerekir. Kısaca, 4 kilogram yumrudan 1 kilogram kurutulmuş salep elde edilebilir. Bu süreçten sonra da elde edilen çekirdekler öğütülerek içimlik hale gelir.

SALEP YETİŞTİRİCİLİĞİ KARLI MI?

Salep, en karlı tarım ürünleri arasında yer almakta olan harika bir bitkidir. Pazar sorunu yoktur ve yetiştiriciliğine karar veren girişimci ve yatırımcılar kısa süre içerisinde mahsulünü henüz üretmeden satabilmektedir. Eğer çok kısıtlı bir alanda salep üretimi yapılacaksa en basit şekilde pastanelere dahi satış yapılabilmektedir.

Son yıllarda hemen hemen her cafede salep içeceğine de rastlamak mümkündür. Genellikle çay ve kahveye en iyi alternatif içecek olarak ön plana çıkıyor. Salep yetiştiriciliğini, Yeni İş Fikirleri platformu olarak mutlaka öneriyoruz. Üretimi yeni başlayacaklar için zahmetli görünebilir ancak biraz deneyim elde edildikten sonra alanı genişletmeye mutlaka karar vereceksiniz.

SALEP NE KADAR? FİYATI?

Salep yetiştiriciliği yapmak isteyen çiftçilerin en çok merak ettiği konulardan biri de elbette salep fiyatıdır. Öncelikle bu konudaki spekülasyonlara dikkat etmenizi mutlaka öneririz. Piyasada paketlenmiş 1’nci kalite salep 1500 TL’ye kadar marketlerde alıcı bulabiliyor ancak tarladan çıkış fiyatı bunun çok altındadır. Birçok büyük haber sitesi dahi salebin tarladan bin, iki bin liraya satıldığı yönünde haberler yaparak çiftçileri yanlış yönlendirmektedir. Salebin tarladan çıkış fiyatı genellikle 600 TL civarında bulunuyor. Elbette bu rakam 1’nci kalite salep için geçerli. İkinci veya üçüncü kalite saleplerin kilogram fiyatı 350 TL‘ye kadar düşebilmektedir.

Her halükarda 3’ncü kalite salep için verilen 350 TL’lik fiyat bile tüm maliyetlerinizden sonra ciddi kar marjları sağlamaktadır. Salep, ciddi bir tarım ürünüdür ve karlıdır.

SALEP ÜRETİMİ İÇİN NE KADAR ALAN LAZIM?

Salep üretimi genellikle çok geniş alanda yapılmaz. Ortalama olarak 500 metrekare ile 1 dönüm arası arazi yeterli olacak. Ortalama olarak bir metrekareye 100 adet salep tohumu ekilir. Yani 1 dönüme 100 bin adet salep yumrusu ekimi yapabilirsiniz. Bu ciddi bir rakamdır.

NE KADAR SALEP YUMRUSU LAZIM? FİYATI NE KADAR

Salep yumrusunu birçok tarım işletmesinde satın alabilirsiniz. Toplu alımlarda çok ciddi indirim elde edebilirsiniz. Ortalama olarak her yumru 40-50 kuruştan satılıyor. 1 dönüm için 100 bin adet satın alacaksanız, bu da 40-50 bin lira sermayeye ihtiyacınız olacağı anlamına gelir. Gübreleme, bakım ve hasat süreci ile birlikte 1 dönüm alan için 60-70 bin liralık sermayeye ihtiyacınız olacak.

1 DÖNÜMDEN NE KADAR PARA KAZANIRIM?

İyi bakabilirseniz ve ciddi bir sorunla karşılaşmazsanız ortalama olarak 1 dönümden 140-150 bin liralık salep elde edebilirsiniz. Kısaca, ortaya koyduğunuz sermayenin 2 katından fazlasını kazandırmaktadır. Eğer üretimden yumruları bir sonraki sezona saklarsanız, bir sonraki sezon ise maliyetiniz 10-20 bin liraya düşecek.