İhracat yapmak bir işletme için kritik bir büyüme sürecidir. İhracat yapmak istiyorum ama nereden ve nasıl başlayacağımı bilmiyorum diyorsanız; bu rehberimiz size ihracat yapmanın tüm detaylarını ve ipuçlarını sağlayacak.
İhracat yapmak ülkedeki bir ürünün başka bir ülkeye satılması faaliyetidir. Dolayısıyla bir ülkenin en çok arzu ettiği işletme faaliyetidir. Türkiye’de de ihracat çok önemsenmekte ve tüm devlet kurumları ihracat yapmak isteyen girişimci ve yatırımcılara destek sağlamaktadır. Bu nedenle ihracat yapmak isteyen müteşebbisler önemli teşvik, destek ve hibelerden faydalanabilmektedir.
İhracat yapmak için ilk etapta ihracatın ana hatları hakkında bilgi sahibi olmanız gerekiyor.
İÇİNDEKİLER
İhracat bir ülkeden başka bir ülkeye bir ürün veya hizmetin satılmasını ifade eder. Şirketler ürettikleri her türlü ürün veya sağladıkları her türlü hizmeti yurt dışına satabilirler. Bu ticaret faaliyetinin iki ülke arasında gerçekleştirilmesi durumunda satıcı İhracat yaparken, alıcı İthalat yapmış olur. İhracat yapan ülkeler aynı zamanda döviz kazanarak ülkelerine önemli bir destek sağlamış olurlar.
Türkiye dünyada en çok ithalat ve ihracat yapan ülkeler arasında yer almaktadır. Türkiye’nin yıllık ihracat rakamı ortalama 250 milyar dolar seviyesinde bulunuyorken, ithalat rakamı 280 milyar dolar seviyesinde yer almaktadır.
Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı ülkeler ise Almanya, ABD ve İngiltere’dir. İthalat ise en çok sırasıyla Çin, Rusya ve Almanya’dan yapılmaktadır.
İhracat yapmak için adımları sırasıyla takip etmeniz ve ipuçlarına dikkat etmeniz yeterli. Oldukça kolay bir faaliyet olan ihracat için sürekli olarak destekleneceğinizi unutmayın…
İthalat yapmak için şirket kurma şartı aranmaz, gerçek kişiler ithalat yapabilirler. Ancak, ihracata başlayabilmek için, Türkiye sınırları içerisinde resmi olarak kurulmuş bir firmaya sahip olmalısın. Bu firma anonim şirket, limited şirket veya şahıs şirketi olabilir.
İhracat işlemlerini gerçekleştirebilmek ve fatura kesebilmek için, ihracat işlemleri sonrası KDV muafiyetinden yararlanmak için ve müşterilerle güvene dayalı bir ilişki kurabilmek için şirket kurulumunu gerçekleştirmen gerekmektedir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: En İyi İş Fikirleri
İhracat yapabilmek için, TİM’e bağlı 13 Genel Sekreterlik altında örgütlenen 61 İhracatçı Birliği’nden en az birine üye olmalısın.
Üye olacağın birliği ihraç ettiğin ürünün şekline ve niteliğine göre seçmelisin. Birliklerden birine üye olan ihracatçı, diğer birliklerin iştigal alanına giren maddeleri üyelik şartı aranmaksızın ihraç edebilir.
İhracatçı Birliklerine kayıt olmak için aşağıdakilere ihtiyacın olacak:
İhracata başlamadan önce ihracat hakkında bilgi edinmende fayda var. Ticaret Bakanlığı tarafından firmaları temel dış ticaret işlemleri, ihracatta sağlanan devlet destekleri ve potansiyel ihraç pazarları hakkında bilgilendirme amacıyla yurt genelinde Dış Ticaret Bilgilendirme Seminerleri düzenlenmektedir. Bu seminerlere katılım sağlayarak ihracat konusunda kendinizi geliştirebilir ve ek işbirliği fırsatları elde edebilirsiniz.
İhracat genel olarak bir mal satışı olması nedeniyle öncelikli olarak ihraç edeceğin ürüne karar vermen gerekiyor. Halihazırda bir üretim faaliyetiniz varsa; en yüksek potansiyele sahip olduğunuz ürün veya ürünlerden başlamanız gerekecek. Burada stratejik olan nokta; ürünün ihraç edilmek için yeterli potansiyel taşıyıp taşımadığı olacaktır. Bu nedenle; ihraç edilecek ürünün yurt dışı pazarlarındaki rakiplerini incelemeniz gerekecek. Bu büyük şirketler için kolay olsa da küçük şirketler için çok maliyetli bir sürece dönüşebilir. Küçük şirketlerin ihracat ajanslarından bu konuda profesyonel destek alması maliyetleri büyük oranda düşürebilir.
İhraç edeceğin ürüne karar verdikten sonra, seçtiğin ürünü hangi ülkeye ihraç edeceğine de karar vermelisin. Bu son derece kritik bir süreçtir. İhraç edeceğiniz ürüne karar verme aşamasında olduğu gibi ülke incelemeleri için de profesyonel bir ajanstan yardım alabileceğinizi unutmayın.
Hedef pazarın en önemli noktalarından biri de ilgili pazardaki ürün durumudur. Dolayısıyla o pazarda rekabet edeceğiniz işletmelerin durumu da son derece önemlidir. Bu konuda mutlaka detaylı bir araştırmaya ihtiyacınız olduğu açıktır. Özellikle yurt dışındaki fuarlara katılarak bu konuda çok daha spesifik bilgiler edinebilirsiniz.
Kolay İhracat Platformu’nda yer alan detaylı pazar analizleri ile hedeflediğin pazarın iş yapma kolaylığı ve lojistik performansı gibi ticari cazibe faktörlerini, pazarın genel görünümünü, dış ticaret desenini, sektörlerini ve fırsatlarını, güncel gelişmeleri ve mevzuat değişikliklerini, sektör ve ürün potansiyellerini, stratejik pazara giriş kriterlerini, seçilen ülke ve Türkiye arasındaki ikili anlaşmaları görüntüleyebilirsin. Ayrıca ülkeye ihracatta zorunlu belgeler ve ürün güvenliği denetimleri gibi ülkedeki teknik engellere, hedef pazarından güncel haberlere ve yaklaşan etkinliklerin takvimine buradan ulaşabilirsin.
Ek olarak “Ticaret Müşavirinden Notlar” bölümünden, ticaret müşavirlerinin bulundukları ülkede sahadan edindikleri ve ihracatını doğrudan etkileyebilecek güncel gelişmeler ve mevzuat değişikliklerine ilişkin notlara ulaşabilirsin. Daha detaylı bilgi için sayfanın sonunda bulunan “Ticaret Müşavirliklerimiz ve Ataşeliklerimiz” bölümünde yetkililerin iletişim bilgilerini görüntüleyebilir ve ihtiyaç olması durumunda iletişime geçebilirsin.
Ürün ve hedef ülke seçimlerini yaptıktan sonra Kolay Platformu’nda yer alan Pazara Giriş Haritası’nı görüntüleyebilir, sonuç sayfasında bulunan “İthalat Verileri” bölümünden hedef pazarının, seçtiğin ürün için son beş yılda dünyadan ve Türkiye’den ne kadar ithalat yaptığını görüntüleyebilirsin.
Aynı sonuç sayfasında yer alan “Rakiplerin Durumu” bölümünden pazarda faaliyet gösteren ilk 10 ülkenin pazar payını görüntüleyebilirsin.
Ürün ve hedef ülke seçimlerini yaptıktan sonra Kolay İhracat Platformu’nda yer alan Pazara Giriş Haritası’nı görüntüleyebilir, sonuç sayfasında bulunan “Gümrük Vergileri ve Tarife Dışı Önlemler” bölümünden hedef pazarının, seçtiğin ürün için diğer ülkelere ve varsa Türkiye’ye uyguladığı vergi oranlarını karşılaştırmalı olarak inceleyebilirsin.
Ürün ve hedef ülke seçimlerini yaptıktan sonra Kolay İhracat Platformu’nda yer alan Pazara Giriş Haritası’nı görüntüleyebilir, sonuç sayfasında bulunan “Gümrük Vergileri ve Tarife Dışı Önlemler” bölümünden hedef pazarının seçtiğin ürün için diğer ülkelere uyguladığı, DTÖ üyesi ülkelere ve Türkiye’ye uyguladığı kota bilgilerini görüntüleyebilirsin. Bu sayede rakiplerine göre avantajlı olup olmadığını öğrenebilir, ihracatını buna göre planlayabilirsin.
Ürün ve hedef ülke seçimlerini yaptıktan sonra Kolay İhracat Platformu’nda yer alan Pazara Giriş Haritası’nı görüntüleyebilir seçtiğin pazarda herhangi bir kısıta tabii tutulup tutulmadığını öğrenilebilirsin.
Ürün ve hedef ülke seçimlerini yaptıktan sonra Kolay İhracat Platformu’nda yer alan Pazara Giriş Haritası’nı görüntüleyebilir, hedef pazarın ve Türkiye arasında ticari anlaşmalar varsa, bu anlaşmaların orijinal metinlerine, menşe belgesine ve hazırlanılması gereken dolaşım belgesinin örneğine “Ticaret Anlaşması” bölümünden erişim sağlayabilirsin. Ayrıca aynı bölümde yer alan “Kümülasyon” alanından menşe kurallarını da görüntüleyebilir, menşe belgesinin geçerlilik süresini ve saklama süresini öğrenebilir, muafiyet durumunu gözden geçirebilirsin. Ayrıca iki ülke arasındaki anlaşmalarla ilgili detaylı bilgiyi, “Ülkedeki Yetkili Kurumlar” bölümünde yer alan yetkililere ulaşarak alabilirsin.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Dolar Kazanma Yolları
İhraç edeceğin ürüne ve hedef pazarına karar verdikten sonra, hedef pazarda firmanı tanıtmak için çeşitli aktiviteler yürütmende fayda var. Bu aktiviteleri planlamadan önce devletin ihracata başlama kararı vermiş olan işletmelere sunduğu devlet desteklerini incelemende fayda var.
Pazara giriş stratejini elindeki kaynaklara göre belirlemen gerekmektedir. Elindeki kaynakları artırarak ihracat performansını yükseltmen için devlet tarafından sağlanan destekler hakkında bilgi alıp, sana uygun desteklere başvurabilirsin. Kolay İhracat Platformu’nda yer alan sana özel hazırlanmış İhracat Kokpiti’nden, firmana uygun devlet desteklerini görüntüleyebilir, bu desteklerle ilgili detaylı bilgiye ulaşabilirsin.
Türkiye ve dünyadaki sektörel fuarlara katılarak müşterilerle doğrudan iletişime geç, ürününü ve firmanı doğrudan anlatma fırsatını kaçırma. Kolay İhracat Platformu’nda yer alan etkinlik takvimi ile fuarları ve heyetleri görüntüleyebilirsin. Fuarlara katılım sağlayarak rakiplerini gözlemleyebilir, bilgi ve deneyim alışverişinde bulunabilir, yeni anlaşmalara zemin hazırlayabilirsin.
Web sitesi işletmeler ve kurumsal kimliğini oluşturmaya çalışan firmalar açısından iyi tasarlanmış bir tanıtım aracıdır. Siteni ziyaret eden kişiler firman, ürünlerin ve/veya hizmetlerin hakkında ilk izlenimi web sitesi sayesinde elde eder. Resmi web sitende ürünler, kataloglar, referanslar, iletişim bilgileri gibi bir çok müşterinin bilmek isteyeceği içeriklere yer vermek önemlidir.
Web sitenin hedeflediğin hedef pazarının dilinde ve/veya kullanım yaygınlığı nedeniyle İngilizce hazırlayabilirsin. Farklı dillerde içerik hazırlarken sadece çeviri değil yerelleştirilmiş içeriklerin de kullanılması, müşteri algısını yönetme açısından avantaj sağlamaktadır.
Dijital Pazarlama Faaliyetleri Yürüt
Hedeflediğin pazardaki müşterilerin firmanı ve ürünlerini tanıyabilmesi ve web sitene daha çok kişinin girmesi için dijital pazarlama büyük önem arz etmektedir. Dijital pazarlama kanallarını ve etkili pazarlama stratejisinin nasıl oluşturulduğunu Kolay İhracat Platformu’nda yer alan “Eğitimler” bölümündeki Dijital Pazarlama konulu eğitimleri izleyerek öğrenebilirsin.
Web sitenin arama motorlarında ön plana çıkması senin ürününü arayan potansiyel müşterilerle seni buluşturmakta büyük önem arz etmektedir. Arama Motoru Optimizasyonu (SEO – Search Engine Optimization) ile arama sonuçlarında üst sıralarda yer alabilir ve daha fazla kişiye ulaşma imkanı yakalayabilirsin. Kolay İhracat Platformu’nda yer alan Temel SEO konulu eğitimler ile SEO hakkında daha fazla bilgi edinebilir, firmanı bir adım öteye taşıyabilişin.
Arama motorlarında kısa sürede üst sıralarda yer almak, dijital kanallarda hızla yer edinmek kolay değildir; bunlar düzenli olarak üzerine çalışılması gereken konulardır. Potansiyel müşterilerin web sitenden ve diğer dijital kanallarından haberdar olması için arama motorlarına ve sosyal medya kanallarına ücretli reklamlar verebilir, bu kanallardan satış yapmaya başlayabilirsin. Reklam verirken bütçeni daha efektif kullanmak adına, hedef kitleni iyi belirlemeli ve hedef kitlene yönelik reklamlar vermelisin. Bunu yaparken yurt dışına yönelik yapacağın katalog bastırma, sosyal medya, dergi, gazete, televizyon reklamları, pop-up ve sponsorluk gibi birçok harcaman için destek alabilirsin. 4 yıl süresince, istenen sayıda ülkede yapacağın reklam/tanıtım harcamaların için destek alabilirsin. Ekonomi Bakanlığı’nın kira desteğinden faydalanan bir birimin yoksa, ilgili harcamalarının %60’ını yıllık 250 bin ABD Doları’na kadar devlet karşılar. Buna ilaveten, Ekonomi Bakanlığı’nın kira desteğinden faydalanan bir birimin varsa, destekten faydalanan birimin bulunduğu ülke için, yıllık 150 bin ABD Doları tanım desteği alabilirsin. Üstelik, firmanın merkezi 4., 5. ya da 6. teşvik bölgesindeyse veya tanıtımını hedef veya öncelikli ülkelerden birine yaptıysan, destek oranın %70’e çıkar. Hatta, hem firmanın merkezi 4., 5. ya da 6. teşvik bölgesindeyse, hem de tanıtımını hedef veya öncelikli ülkelerden birine yaptıysan, destek oranın %80 olur.
Ürünlerini potansiyel müşterilerinle buluşturmanın ve müşterilerle etkileşime geçmenin en iyi yollarından birisi de sosyal medya hesapları oluşturmaktır. Bu hesaplar için içerik hazırlanırken, hedef kitle, hedef kitlenin davranışları iyi analiz edilmeli ve içerikler bu bağlamda hazırlanmalıdır. Kolay İhracat Platformu’nda yer alan ‘Eğitimler’ bölümündeki küçük işletmeler için sosyal medya kullanımı eğitimini izleyerek sen de firmanın sosyal medya hesaplarını nasıl yönetebileceğin hakkında bilgi edinebilirsin.
İhracat sürecinin en kritik adımı üretilen ürünleri ithal edecek olan firmalara ulaşmaktır; ancak sadece iletişim bilgilerine ulaşmak yeterli değildir. İhracat bedelinin garanti altına alınabilmesi ve ihraç ürünün hedef pazarda sürdürülebilir olarak dağıtılmasının da garanti altına alınması kritik öneme sahiptir. Kolay İhracat Platformu Pazara Giriş Haritası sayfasında yer alan İthalatçı Listeleri ile seçmiş olduğun ürün ve hedef pazar özelinde firma profiline uygun ithalatçıların iletişim bilgilerine erişebilir ve bu firmalar ile iletişime geçebilirsin.
Farklı kanallardan sana ulaşan ithalatçılar hakkında bilgi edinmek için Türk Eximbank web sitesini kullanabilir, sonrasında ticaret yapma kararını netleştirebilirsin. Eximbank, potansiyel müşterinin kredebilitesini sorgulama hizmeti dışında ihracat sektöründe faaliyet gösteren firmalara uygun maliyetlerle finansman imkanı sağlamakta ve Türkiye ile muhatap ülkeler arasındaki ekonomik ve siyasi ilişkilerin geliştirilmesi amacıyla yürürlüğe konulan “Uluslararası Kredi ve Garanti” programları ve ihracat sektörüne politik ve ticari risklere karşı güvence sağlayan “Kredi Sigortası” programlarını uygulamaktadır.
İthalatçı tercihinde önemli noktalardan bir tanesi de ürününü alacak kişinin hedef pazarda sürdürülebilir bir dağıtım sistemi kurup kurmadığının bilinmesidir. Dağıtım kanalları ve aracı firmalar hakkında bilgi sahibi olman ithalatçı seçimini daha kolay yapmanı sağlayacaktır.
Dağıtım kanalı, ticareti yapılan malın son müşteriye ulaşana kadar izlediği yolun tamamıdır. Veri toplama, tanıtım, pazarlama, fiziksel dağıtım, finansman ve risk yönetimi dağıtım kanallarının işlevlerindendir.
Dağıtım kanalları yalnızca fiziksel ulaştırma, depolama ve dağıtma fonksiyonu olarak değil bunun yanında fark yaratan bir rekabet unsuru olarak da kullanılabilir. Firmalar müşterilerinin ihtiyaçları doğrultusunda hızlı teslimatı öne çıkarmak veya stok bulunduran dağıtımcılarla çalışmayı tercih ederek bir avantaj elde edebilirler. İşletmelerin ürünlerin hedef pazarlara ulaşmasını sağlamaları için dağıtım kanalları kurmaları kaçınılmazdır. Dağıtım, ürünlerin alıcılara ulaştırılması için gerçekleştirilmesi gereken bir iştir. Firmaların müşterilerin tercihlerine uygun bir kanaldan ürünlerini pazara ulaştırmaları da ciddiyetle üzerinde durulması gereken bir konudur.
Acentalar ihraç ülkesinde yer alan lokal şirketlerdir. Acentalar doğrudan ürün satışı yapmazlar. İhracatçılar ile anlaşarak onların yerine ürünlerine müşteri bulurlar. Acentaların gelir modeli satış üzerinden belirli bir yüzde şeklinde veya düzenli bir sabit ödeme şeklinde olabilir. Acentalar, dağıtım kanalında yer
Bir ihraç malının belirlenen bir bölgede tanıtımını ve satışını gerçekleştiren, ihracatçının ilgili bölgedeki haklarını koruyan yetkili satıcılardır. Distibütörlerin satış yapabileceği bölgeler ihracatçı ile yapılan bir yetkilendirme anlaşması ile belirlenir. Distibütörün ihraç fiyatının üzerine ne kadar kar ekleyerek satış yapabileceği, fiyat değişikliği şartları ve varsa stok kapasitesine dair kısıtlamalar bu anlaşma kapsamında belirlenir.
Farklı pazarlarda yer alan perakende veya toptan satış yapan tekil veya zincir olarak faaliyet gösteren marketler mal tedariğinde doğrudan ithalat yöntemini tercih edebilirler. Bu marketler periyodik ve büyük miktarlarda alım yapmaları nedeniyle ihracatçılar açısından katma değeri yüksek bir dağıtım kanalı olarak görülmektedir.
Katalog ile satış her ürün türü için uygun olmamakla birlikte pazarın ve ürünün yapısına göre önemli bir ihracat kanalı olabilir.
Kamu kuruluşları, hastaneler, okullar gibi toptan ürün alımı yapabilecek büyüklükteki müşterilere doğrudan mal ihracatı yapılmasıdır. Bu tür müşterilere genellikle fuarlar, ticaret heyetleri veya bu kurumlar tarafından açılan ihaleler aracılığıyla ulaşmak mümkündür.
Satış temsilcisi ihracatçı adına ilgili pazarda ürünlerin tanıtımını ve satışını yapan kişidir. Tanıtım; numuneler, broşürler veya kataloglar gibi çeşitli tanıtım materyalleri vasıtasıyla yapılır. Satış temsilcisi belirlenen bir pazarda satış üzerinden komisyon gelir modeli ile çalışmaktadır. Komisyon oranı ve çalışma şartları yapılan anlaşmaya göre değişiklik göstermektedir.
Potansiyel alıcılarla dijital ve fiziksel kanallar aracılığıyla iletişim kurarak satış yapabilirsin. İhracatı etkileyen birçok değişken var ve bu değişkenler firmanın kazancını doğrudan etkileyebilir bu nedenle dikkatli olmalısın.
Özellikle aşağıdaki konulara dikkat etmen önemli:
1- Hangi ödeme tiplerini kabul ediyorsun? Ürün fiyatını belirlerken banka veya diğer aracı kurumlara ödeyeceğin masraf ve komisyonları göz önünde bulundurdun mu?
İhracatçıyı riskten en çok koruyan ödeme şekli akreditif ödemedir. Vesaik Mukabili ve Açık Hesap ödeme şekilleri, ihracatçı açısından risk oluşturmaktadır. Müşteri ile sözleşme yaparken ödeme tipinden kaynaklı riskleri ve varsa komisyon ve/veya masrafların ürün birim fiyatına olan etkisini göz önünde bulundurmalısın.
2- Hangi teslimat yöntemi ile çalışmak istiyorsun? Seçtiğin teslimat yöntemine göre taşımacılık, navlun ve sigorta masraflarını ürün birim fiyatına yansıttın mı?
Teslim yöntemleri, uluslararası geçerliliği olan ve Dünyanın her yerinde standart olarak kullanılan INCOTERMS kurallarıdır ve sadece ihraç malının fiyatlandırılmasında değil, aynı zamanda, ihraca konu ürünün kayıp, hasar ve zayi riskinin, taşıma esnasında nereden nereye kadar hangi tarafça yüklenildiğini anlamakta da kullanılır. Seçilen teslim tipine bağlı olarak hem ürün birim fiyatı değişiklik gösterebilir hem de ihracat operasyonunda birçok paydaş ile işbirliği yapma gerekliliği doğabilir.
3- İhracat yaptığın ülke ile ülkemiz arasında bir anlaşma var mı? Var ise bu anlaşmanın sana hangi avantajları sağladığını biliyor musun?
İhracat yapacağın ülke ile ülkemiz arasındaki anlaşmalar ihracat sürecinde sana gümrük vergileri ve ihracat kotaları açısından avantaj sağlayabilir. Birim fiyat belirlerken bu avantajlar göz önünde bulundurabilir ve bu durumu rekabbet bir avantaja çevirebilirsin.
Uluslararası ticarette ödeme türleri kambiyo ve gümrük mevzuatı açısından önem taşımakta ve ödemeler, ithalatçı ve ihracatçı arasında yapılan anlaşma ile bankacılık uygulamaları çerçevesinde gerçekleştirilmektedir.
Ödeme yöntemi seçimiyle ilgili kritik noktalar:
1-Türünden bağımsız olarak tüm ödeme türleri ithalatçı ve ihracatçı için risk taşır.
2-Ödeme zamanı özellikle ürünü tedarik eden ihracatçı için önemlidir.
3- Risk ve nakit akışı perspektifinden ihracatçılar için en uygun ödeme türü ürün siparişi ile eş zamanlı veya ürün yüklemeden hemen sonra yapılan ödemedir. İthalatçılar için ise ithal ettikleri malı kendi pazarlarında sattıktan sonra ihracatçıya ödeme yaptıkları model en uygun modeldir bu nedenle iki tarafın ödeme şekli ve zamanı konusunda anlaşmaları çok önemlidir.
Müşteri ile üzerine konuşularak sağlıklı bir iletişim kurmalı ve ödeme yöntemine beraber karar verilmelisiniz.
Anlaşılabilecek ödeme yöntemleri şunlardır:
Cash Payment / AdvancePayment / Prepayment / Cash Before Delivery
İthalatçının mal bedelini ihracatçıya ihracat gerçekleşmeden, sipariş sonrası ve/veya sipariş aşamasında ödediği ödeme şeklidir. Bu ödeme şeklinde ihracatçı bir risk almazken , ithalatçı ürünlerin gönderilmemesi, eksik gönderilmesi veya siparişe uygun olmaması gibi risklerle karşılaşabilir.
Peşin ödeme bankalar üzerinden transfer edilebileceği gibi, çek ve kredi kartı ile de yapılabilir. Kredi kartı ile yapılabilmesi için kredi kartının yurt dışından bir bankadan verilmiş olmalıdır.
Cash Against Goods
Mal mukabili ödeme, ihraç edilen malın ithalatçı tarafından teslim alınmasından sonra bedelinin ihracatçıya ödenmesidir. Bu ödeme yönteminde ihracatçı ürünü sevk ettiğine dair belgeleri(vesaik) karşılıklı anlaşılan banka üzerinden ithalatçıya gönderir ve ithalatçı malı teslim aldıktan sonra ödemeyi yapar. Bu model ithalatçı açısından hiçbir maddi risk içermezken ihracatçı için en riskli yöntemdir.
Cash Against Documents / Documentary Collections
Vesaik mukabili ödeme, ihracartçının ihraç mallarını sevk ettikten sonra ithalatçının bu malları kendi gümrüğünden çekebilmesi için gerekli olan belgeleri (vesaik) anlaşmalı bankaya teslim etmesi ve bankanın da ithalatçıdan ödemeyi aldıktan sonra vesaikleri ithalatçıya teslim etmesi mekanizmasıdır. Bu aşamada banka mekanizmasının devreye girmesi ihracatçının riskini azaltmaktadır.
Acceptance Credit
İhraç bedeli tutarın ihracatçıya yine bankalar aracılığı ile hemen değil taraflarca belirlenen bir vadede ödenmesi yöntemidir. Taraflar arasındaki anlaşmaya göre, mal mukabili veya vesaik mukabili olarak yapılabilir.
Bank Payment Obligation
BPO ( Bank Payment Obligation) “Banka Ödeme Yükümlülüğü” yöntemi banka garantörlüğünde ödemenin yapıldığı bir ödeme şeklidir. Vesaik mukabilinde olduğu gibi malın ithalatçı tarafından gümrükten çekilebilmesine ilişkin evraklar bankaya teslim edilir ancak evrak kontrolü banka tarafından yapılarak ithalatçıya geçmesi sağlanır. Akreditifte göre daha az prosedürü olan bu yöntem dış ticarette sıkça tercih edilmektedir.
Letter of Credit
Akreditif, ithalatçı tarafından oluşturulan, belirlenen tutar, vade ve ödemeye ilişkin şartları içeren bir banka talimatıdır. İhracatçı malı ihraç fiilen ihraç ettiğine dair belgeleri bankaya ibraz eder ve banka ilgili belgeleri inceledikten, teyit ettikten sonra ödemenin yapılmasına ilişkin talimatı hayata geçirir. Akreditif işleminde belge doğrulama sorumluğuğu bankalardadır ve bu nedenle ihracatçının belge tesliminde dikkat etmesi gereken noktalar bulunmaktadır. Eğer belgeler istenilen şekilde ibraz edilmez ise ihracatçı ödemeyi alamama riski ile karşılaşır. Akreditif ödeme yöntemi ile çalışıyorsan aşağıdaki noktalara dikkat etmelisin:
1- İlgili belgeler belirlenen vadeye kadar teslim edilmelidir.
2- Akreditif kapsmında belirlenen tutar ile belgelerde yer alan tutarlar aynı olmalıdır.
3- Akreditifte belirtilen format ve sayıya uygun sayıda belge olmalıdır.
4- İhracatçının yani lehdarın ismi doğru yazılmalıdır.
5- Akreditifte belirtilen yükleme koşullarına uygun yükleme yapılmalıdır.
6- Akreditifte kısmı yükleme için ayrıca izin verilmemişse malların tamamı tek bir gemiye yüklenmelidir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Ne Üretebilirim?
Taşımacılık işlemleri ile ilgili en güncel terimler INCOTERMS 2020’de bulunmaktadır. Bu terimlere göre detaylı bilgiler aşağıdadır:
İşyerinde Teslim
“Ex works” ifadesinin kısaltılması olarak kullanılan EXW, tüm masrafların ve risklerin ithalatçıya ait olduğu bir taşıma yöntemidir. Bu yöntemde ihracatçı ihraç edeceği malı hazırlamakla sorumludur. Malın ihracatçının tesisinden alınmasından ithalatçıya teslimine kadar bütün süreçleri ithalatçı organize eder. İhracatçının KDV’siz fatura kesebilmesi için Gümrük Çıkış Beyannamesi düzenlemesi gerekmektedir.
Taşıyıcıya Masrafsız Teslim
Satıcı, ürünleri ürün yüklemesi için anlaşılan yer satıcının mülkü değilse, ürünler satıcı tarafından organize edilen nakliye araçlarına yüklendikten sonradan anlaşılan farklı adrese ulaştıklarında ve satıcının nakliye araçlarından ve taşıyıcının veya alıcı tarafından yetkilendirilen başka bir kişinin teslim edilmeye hazır olduğu zaman teslim edilir.
Gemi Doğrultusunda Masrafsız Teslim
FAS yönteminde ihracatçı ürünleri sevkiyat limanında ithalatçı tarafından belirlenen geminin yanına yerleştirmekle sorumludur. Ürünler bu noktaya taşındıktan sonra hasar görmesi, kaybolması gibi durumlarda risk ithalatçıya aittir.
Gemide Masrafsız Teslim
Bu yöntemde ihracatçı ürünleri ithalatçı tarafından belirlenen gemi içerisinde teslim eder. İhracatçı ürünlerin gemiye yüklenmesine kadar olan bütün masrafları karşılamakla yükümlüdür. Teslimat sonrasında bütün riskler ithalatçıya aittir. İhracat sürecinde ihtiyaç duyulan bütün evraklar ihracatçı tarafından hazırlanır, gümrük işlemleri gerçekleştirilir ve ardından ürünler ithalatçıya gemide teslim edilir.
Masraflar ve Navlun Dahil Teslim
CFR yönteminde de FOB yönteminde olduğu gibi ihracatçı ürünleri ithalatçı ile birlikte belirlenen gemiye yüklemekle sorumludur; ancak FOB yönteminden farklı olarak ürünlerin varış limanına kadar olan bütün masrafları da ihracatçı tarafından karşılanır. Bu yöntemde bilinmesi gereken önemli nokta ihracatçının ürün gemiye yüklendikten sonra karşılaşılabilecek fiziki riskler konusunda sorumluluğu olmadığıdır yani ihracatçı navlunu ödedikten sonra sorumluluğu sona erer.
Masraflar, Sigorta ve Navlun Dahil Teslim
Satıcının ürünleri gemide teslim etmesini veya bu şekilde teslim edilmiş ürünleri tedarik etmesini ifade eder. Bu kural kullanıldığında satıcı teslim yükümlülüğünü ürünler varma noktasına ulaştığında değil, ürünleri alıcıya teslim ettiğinde tamamlar.
Bu teslim şeklinde satıcı sigorta primi, navlun, yükleme masrafları ve riskleri üstlenerek malları yükleyeceği limana getirmekle sorumludur. Satıcı gemi acentesi ile anlaşır. Satış sözleşmesinde anlaşılan miktardaki ürünün belirtilen tarihte ve yerde yüklemesinin yapıldığını alıcıya bildirir. Ürünler gemiye yüklendikten sonra navlun, risk ve sigorta primi dışındaki masraflar alıcıya geçer.
Taşıma Ücreti Ödenmiş Olarak Teslim
Satıcının ürünleri kendisinin seçtiği bir taşıyıcı veya yükleniciye, belirlenen yerde teslim etmesini ifade eder. Bu kural uygulandığında satıcı, ürünlerin belirtilen varış noktasına getirilmesi için gerekli taşıma sözleşmesini yapmak ve taşıma masraflarını ödemekle yükümlüdür. Bu kural kullanıldığında satıcı teslim yükümlülüğünü ürünler varma noktasına ulaştığında değil, ürünleri anlaşılan yükleniciye teslim ettiğinde tamamlar.
Satıcı varış yerine kadar iç taşıma bedeli ücretini ödemekle yükümlüdür. Ürünleri ilk taşıyıcıya devrettiği andan itibaren malla ilgili bütün risk ve navlun dışındaki masraflar alıcıya geçer.
Taşıma Ücreti ve Sigorta Ödenmiş Teslim
Taşıma ve Sigorta Ödenmiş Olarak teslim için CIP (Carriage and Insurance Paid To)kısaltması kullanılır. Bu yöntemde ihracatçı ürünleri ithalatçı ile birlikte belirlenen bir yere ürünleri navlun (nakliye bedeli) ve sigorta bedeli ödenmiş olarak teslim eder ve sorumluluğu bu noktada ithalatçıya devretmiş sayılır. CFR ve FOB sadece deniz taşımacılığında kullanılırken CIP bütün taşıma türleri için uygulanabilir bir teslim şeklidir. Taşıma için yapılan sigorta poliçesinin alıcı lehine düzenlenmiş olması kritik noktalardan biridir.
Belirtilen Yerde Eşya Boşaltılmış Teslim
Satıcı, ürünlerin belirtilen varış yerine getirilmesi ve boşaltılması ile ilgili tüm riskleri üstlenir. DPU, satıcının varış alanında ürünleri boşaltmasını gerektiren tek INCOTERMS kuralıdır. Bu nedenle satıcı, belirtilen yerde ürünleri boşaltabileceğinden emin olmalıdır. Taraflar satıcının boşaltma riskini ve maliyetini üstlenmemesi isterse, DPU kuralından kaçınılmalı ve bunun yerine DAP kullanılmalıdır.
Belirtilen Yerde Teslim
DAP (Delivered At Place) yani belirlenen yerde teslim yönteminde ihracatçı ürünlerin kendi deposundan yükleme limanına, yükleme limanından varış limanına, varış limanından ithalatçının deposuna kadar olan tüm nakliye süreçlerini organize eder. Bu yöntemde son aşamaya kadar risk ihracatçıya aittir.
Gümrük Resmi Ödenmiş Olarak Teslim
Ürünlerin satıcı tarafından gümrük işlemleri tamamlanmış olarak ve anlaşılan varış noktasına gelen nakliye aracında ve indirmeye hazır şekilde, alıcının sorumluluğuna bırakıldığını ifade eder.
Bu teslim şeklinde gümrük vergilerini ödemek satıcının sorumluluğundadır. Alıcının ülkesindeki yerel bir satıcıdan farksız şekilde ürünleri devreder . Bu yüzden, eğer malın gönderildiği ülkede kayıtlı vergi numarası yoksa, bu teslim şekli kullanılamaz. Ancak bahse konu olan ülkede yapılanmış olan bir taşıyıcı firma aracılığı ile yapılabilir. Taşıyıcı firmanın gümrükten malı çekerken ödeyeceği gümrük ve KDV gibi vergileri ihracatçıya fatura edeceği unutulmamalıdır.
Müşteri ile konuşularak teslimat tipine karar verildikten sonra, taşımacılık şeklinde karar verilmelidir. Nakliye eğer ihracatçının sorumluluğundaysa, nakliyeci ile ihracatçı anlaşmalıdır. Unutma, teslim şekli ve buna bağlı olarak tercih ettiğin taşımacılık yöntemi ürün maliyetini doğrudan etkileyebilir. Bununla birlikte taşımacılık evrakları banka gibi ödemeye aracılık eden kurumlar için değerli evrak sayılabileceğinden bu belgelerin alınması ve saklanması önemlidir.
Ürünleri müşteriye gönderirken tercih edilebilecek 5 çeşit taşımacılık çeşidi vardır:
Büyük miktardaki yükleri taşırken, kıtalararası ve deniz aşırı gönderimler yapılırken tercih edilir. Hava ve Demiryolu taşımacılığına göre daha ucuzdur.
Deniz taşımacılığında Bill of Lading belgesi kullanılır. Bu belge yükün gemi ile taşınması halinde, ürünü yükleyene verilen ürünün teslim alındığı, anlaşılan koşullarda taşınacağını ve alıcıya teslim edileceğini gösterir. Kıymetli evrak niteliği taşır.
Kara taşımacılığı diğer taşıma yöntemlerinden farklı olarak aktarmasız taşıma yapılabilen tek taşımacılık türüdür; ancak taşıma kapasitesinin sınırlı olması nedeniyle büyük sevkiyatlara uygun bir yöntem değildir.
Karayolu taşımacılığında Nakliyeci Makbuzu(FCR) ve Karayolu Taşıma Belgesi(CMR) kullanılır. FCR, nakliyecinin ürünleri teslim aldığını gösterir ancak eşyanın mülkiyetini temsil etmez. CMR ise kamyonla yapılan taşımalarda uluslararası niteliği olan “Convention Merchandies Routiers” anlaşması çerçevesinde düzenlenebilen bir taşıma belgesidir.
En hızlı ulaşım türüdür. Küçük miktarlardaki gönderimlerde hızlı gönderim avantajı sağlar. Ancak birim maliyeti fazladır ve alıcının ürünleri teslim almak istediği alanda havaalanı bulunmasını gerektirir. Havayolu taşımacılığında kullanılan belge AWB(airwaybill)’dir. Bu belge havayolu şirketleri tarafından düzenlenir ve malların taşınmak üzere teslim alındığı anlamına gelir. Uçak varış alanına geldiğinde gümrük işlemleri yapıldıktan sonra, belge üzerinde bilgileri bulunan alıcıya teslim edilir.
Denizyolu taşımacılığından sonra en ucuz taşımacılık şeklidir. Büyük miktarda taşıma yapmak mümkündür ve düzenli seferleri sayesinde nakliye planlaması kolaydır. Ancak demiryolu ile taşımacılık yapılabilecek yerler sınırlıdır, müşterinin ürünleri teslim almak istediği alanın etrafında demir yolu bulunması gerekir ve müşteriye ulaşma süresi fazladır. Demiryolu taşımacılığında Hamule Senedi(CIM Rail Consgiment Note) belgesi kullanılır. Bu belge ürünün mülkiyetini temsil etmez.
Sıvı ve gaz ürünleri dışarısında kullanılamaz. Sadece belli bölgeler için mümkündür.
Potansiyel müşteri bulduktan ve şartlarda anlaştıktan sonra, taraflar arasında çıkabilecek anlaşmazlıkların çözümlenmesi ve iki tarafın da hak ve sorumluluklarının korunması için yazılı sözleşme hazırlanmalı ve taraflar tarafından imzalanmalıdır. Sözleşmelerde yapılan ticari işlemin tüm yönleri detaylıca anlatılmalı ve taraflar tarafından anlaşıldığından emin olunmalıdır.
Sözleşme hazırlarken dikkat etmen gereken unsurlar şunlardır:
1- Sözleşmede alıcının ve satıcının isimleri ve adresleri belirtilmelidir,
2- Sözleşmede ürünün adı, teknik ismi, boyutları, standartları, alıcı tarafından talep edilen koşullar belirtilmelidir,
3- Ürünün miktarı sayı ve yazıyla belirtilmeli, birim ölçüsü de net bir şekilde yazılmalıdır,
4- Toplam işlem tutarı sayıyla ve yazıyla belirtilmeli, işlemin para birimi de eklenmelidir,
5- Teslim şartları karşılıklı anlaşarak INCOTERMS’e göre belirlenmelidir,
6- Satış fiyatına, ödenecek gümrük vergisi ve harç gibi masraflar da dahilse, bu kalemler sözleşmede mutlaka belirtilmelidir,
7- Ürünün teslim edileceği yer sözleşmede açıkça belirtilmeli, teslimat döneminin hangi tarih baz alınarak başlayacağı açıkça yazılmalıdır,
8- Nakliye tipi belirlenmelidir ,
9- Ambalaj, etiket ve ürün üzerinde yer alması gereken diğer işaretlere ilişkin açıklamalar sözleşmede belirtilmelidir,
10- Ödemenin hangi yöntemle ve ne zaman yapılacağı belirtilmelidir,
11- Sigorta bilgisi yer almalıdır, sigortaya karar verilirken anlaşılan INCOTERMS’e dikkat edilmelidir,
12- Ürünün garantisi varsa, garanti geçerlilik süresi belirtilmelidir,
13- Sözleşmenin yerine getirilememesinin hangi şartlar altında sorumluluk oluşturmayacağına dair koşullar belirtilmelidir,
14- Uluslararası ticaret hukukuna ilişkin olarak kullanılan kurallar, ihracatçı ya da ithalatçı tarafların ülkelerindeki ticaret kanunları çerçevesinde değil, uluslararası ticaret hukuku olarak adlandırdığımız ve ICC (International Chamber of Commerce/Uluslararası Ticaret Odası) tarafından istihsal edilen kurallar çerçevesinde yapılır. Şu anda okumakta olduğunuz bu çalışmanın içinde yer alan INCOTERMS kuralları ve akreditif uygulamaları, bu çerçevede üretilmiştir. O sebeple, bir uluslararası ticari sözleşmede, taraf ülkelerden birisinin ticaret kanununa değil, uluslararası ticaret kurallarına atıf yapmak ve atıf yaptığımız kurallara vâkıf olmak gerekir.
15. Sözleşme taraflarca imzalanmış olmalıdır.
Navlun kelime anlamı olarak deniz veya nehir yolu ile taşınan yükler için taşıma hizmeti sağlayan firmaya ödenen ücrettir; ancak günümüzde navlun kelimesi sadece deniz ve nehir değil tüm taşıma yollarını kapsayacak şekilde kullanılmaktadır. Yükün taşınmasına dair detaylar navlun sözleşmesi adı verilen bir sözleşme ile belirlenir. Bu sözleşme gereği malı taşıyan ve taşınmasını isteyen tarafların farklı sorumlulukları vardır. Navlun sözleşmeleri aşağıdaki durumlarda iptal olmuş sayılır:
1- Pişmanlık navlunun ( bedelilinin) ödenemesi durumunda herhangi bir neden göstermeden
2- Yükün taşındığı gemiye herhangi bir devletin el koyması
3- Taşınacak mallara dait ithalat veya ihracat yasağı konulması
4- Yükleme ve varış limanlarının askeri bir kuşatma altında olması
5- Yükleme, varış veya güzergah üzerinde savaş olması
Dış ticarette Taşıma Sigortası yapılması yaygın bir uygulamadır. Taşıma Sigortası, bir yükün bir yerden başka bir yere taşınması sırasında ürünün, taşıma sırasında ürünün kaybolması veya hasar görmesi durumuna karşı yaptırılan sigortadır. Taşıma sigorta poliçeleri, tek seferlik olabileceği gibi sigorta yaptıranın bir yıl içinde yaptıracağı tüm taşımaları da kapsayabilir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Hibe ve Destek Alan İş Fikirleri
İhracat sürecinde kullanılan önemli belgelerden biri de Çeki listesi (Packing list)’dir. Çeki listesi, koli listesi, ambalaj listesi ve paketleme listesi isimleriyle de bilinmektedir. Çeki listesi, fatura kapsamındaki malların çeşitli cins ve çeşitli ağırlıktaki kaplara konulması halinde, her kapta ne kadar eşya bulunduğunu göstermek amacıyla düzenlenen bir belgedir. Bu belge satıcı veya gönderici tarafından fatura ile birlikte hazırlanabileceği gibi, beyan sahibi tarafından da hazırlanabilmektedir. Çeki listesini Türkçe veya İngilizce dilinde hazırlayabilirsin. Hazırladığın çeki listesini fatura ve diğer belgelerle birlikte gümrüğe teslim etmelisin.
Çeki listesinde olması gereken bilgiler şunlardır:
1- İhracatçı firma bilgileri
2- İthalatçı firma bilgileri
3- Sayfanın üst kısmında “Çeki Listesi” ibaresi
4- Ürünlerin faturalandırıldığı faturanın numarası
5- Belgenin düzenlenme tarihi
6- Sevk edilen malların tanımı, adedi ve GTIP numarası
7- Gönderilen paketlerin sayısı, ağırlığı, boyutu ve hacim bilgileri
8- Gönderilen her bir paketin numarası
9- Yükün net ve brüt ağırlığı
10-Firma kaşesi ve yetkili imzası
Gönderilen her bir paket için ayrı Çeki listesi hazırlamalısın. Taşıma tipine göre Çeki listeleri değişiklik gösterebileceği için, senin taşıma tipine uygun Çeki listesini hazırladığından emin ol. Çeki listesini uygun şekilde hazırladığında gümrükte zaman kaybetmez, ürünlerinin karışma şansını minimize edersin.
Proforma fatura Türk vergi mevzuatı açısından mali bağlayıcılığı olmayan ancak ithalatçı adayına iletilen bir teklif mahiyetinde iletilen bir belgedir. Bu belgeyi ithalatçının dilinde düzenleyebilme esnekliğin bulunmaktadır. Kaşelenmiş proforma faturada, satıcı ve ürün hakkındaki detaylarla birlikte, satış şartları da bulunduğunda müşterinin firmana güven duyması kolaylaşmaktadır. Proforma fatura hazırlanırken, faturanın sağ üst köşesine proforma numarası ve tarih yazılır, sol üst köşesinde ise alıcı ve satıcı belirtilir. Gövde adı verilen orta bölümde de satılacak malların detaylı bir şekilde listesi yer almalıdır. Fatura üzerine ‘Proforma Fatura’ ibaresi eklenmelidir.
Yer verilmesi gereken diğer bilgiler şunlardır:
1- Faturanın tarihi
2- Mal / hizmet cinsi
3- Satıcının ve alıcının isim/unvan, adresleri
4- Ödeme şekli
5- Malların menşei
6- Teslim şekli
7- Mal veya hizmetin birim fiyatı/miktarı/tutarı
8- Malların ağırlığı, ebatları, miktarı
9- Sevkiyatın şekli
10- Mallara ilişkin ambalaj özellikleri, numara vb. detay açıklamalar
11- Navlun ve sigorta prim tutarları
12- Düzenleyenin imzası
Hedef pazarına ihracat işlemini gerçekleştirmek için dolaşım belgelerini hazırlamalısın. Kolay İhracat Platformu’nda bulunan Pazara Giriş Haritası sayfasında yer alan Ticaret Anlaşması bölümü ile gerekli belgelere ve kümülasyon bilgisine ulaşabilirsin.
Menşe Şahadetnamesi belgesi ihraç konusu ürünün düzenlendiği ve onaylandığı ülke menşeli olduğunu gösteren belgedir.
1- A.TR Dolaşım Belgesi
A. TR, Türkiye ve Avrupa Birliği ülkeleri arasında yapılan Gümrük Birliği anlaşması kapsamında yapılan işlenmiş ürün ihracatı ve ithalatında vergi muafiyeti sağlayan dolaşım belgesidir.
2- EUR.1 Dolaşım Sertifikası
EUR.1 belgesi Türkiye ile arasında STA olan ülkeler ile yapılan ihracatta , EFTA ülkeleri ile yapılan ihracatta ve AB’ye yapılan tarım ve demir çelik ürünleri ihracatında kullanılan ürünün menşe ülkesini ispatlayan belgedir.
3- EUR-MED Dolaşım Sertifikası
EUR-MED Pan Avrupa Akdeniz Kümülasyonu (PAAMK) taraf ülkelerine ihracatta kullanılan menşe ispat belgesidir. Dolaşım sertifikasının geçerli olması için PAAMK sistemine dahil olan en az 3 ülke arasında STA (serbest ticaret anlaşması olmalıdır. PAAMK sistemine Türkiye – AB – EFTA ülkeleri dahildir.
4- Menşe İspat Belgesi
İran ile yapılan STA (serbest ticaret anlaşması) kapsamında iki ülke arasında yapılan ticarette kullanılmak üzere eşyanın menşe durumunu gösteren, Gümrük İdareleri tarafından verilen belgedir.
5- FORM A (Özel Menşe Şahadetnamesi)
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı ( UNCTAD) kapsamında uygulanan Genelleştirilmiş Preferanslar Sisteminden (GPS) yararlanmak üzere ABD, Beyaz Rusya, Kanada, Japonya, Kazakistan, Rusya, Ukrayna ve Yeni Zelandaya yapılan ihracatta, bu ülkelerin gümrük indirimi uyguladıkları eşyanın ihracında düzenlenen ve ilgili ülkenin gümrüğüne iletmesi gereken belgedir.
6- Malezya – Menşe Belgesi
10.07.2015 tarihli 29412 sayılı Resmi Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren Serbest Ticaret Anlaşması kapsamında Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik’e gereğince 01.08.2015 tarihinden itibaren “Menşe Belgesi” düzenlenecektir. Bu kapsamda, Malezya’ya “tercihli ticarete” konu olacak eşyanın menşeinin, anlaşmada yer alan menşe kuralları uyarınca söz konusu Menşe Belgesinin (Certificate Of Origin) ibrazı suretiyle tevsik edilecektir.
7- Cezayir’e İhraç Edilen Ürünlerin Menşei ve/veya Menşei Ülkesindeki Serbest Pazarlama Belgesi
Belge ile birlikte taahhütname ibraz edilmelidir.
Bir ülkenin gümrük bölgesine giren veya bir ülkenin gümrük bölgesinden çıkan her ürünün, gümrük mevzuatına uygun gümrük işlemlerine tabi tutulması gerekir. Bu işlemlere gümrükten çekme işlemi de denir. Gümrük izni ihraç aşamasında alınırsa ihracat gümrük izni, ithalat aşamasında alınırsa ithalat gümrük izni denir.
İhracat gümrükleme işlemleri, ürüne ve ülkeye göre değişiklik gösterir. İhracat, devletler tarafından teşvik edilen bir ekonomik aktivitedir; ancak ihracatçılar, bazı maddelerin ihracında kısıtlamalara ve yasaklara dikkat etmelidir. Aynı ürün için farklı ülkelerde farklı gümrük uygulamaları bulunabilir.
İhracat işlemlerini gerçekleştirirken temel iş akış sürecini aşağıdaki gibi olmalıdır.
Gümrük Beyannamesi üzerinde doldurulması gereken alanlar aşağıdaki gibidir:
1- Gönderen / ihracatçı
2- Alıcı / ithalatçı
3- Mali müşavir / serbest muhasebeci
4- Beyan sahibi/temsilcisi
5- Çıkış / ihracat ülkesi
6- Menşe ülke
7- Gideceği ülke
8- Çıkıştaki aracın kimliği ve kayıtlı olduğu ülke
9- Teslim şekli
10- Sınırı geçecek hareketli taşıt aracının kimliği ve kayıtlı olduğu ülke
11- Döviz ve toplam fatura bedeli
12- Sınırdaki taşıma şekli
13- Yükleme yeri
14- Çıkış gümrük idaresi
15- Kapların ve eşyanın tanımı
16- Brüt ağırlık (kg)
17- Net ağırlık
Gümrük beyannamesi doldurulurken üzerinde kazıntı ve silinti yapmamaya, beyannamenin tescili sonrasında beyan edilen ürünün cins, nitelik ve fiyatlarının değiştirilmemesine dikkat edilmelidir.
Beyanın kontrol türü ve kontrolle görevli memur, bilgisayar sistemi tarafından risk kriterlerine göre belirlenir. Yapılan kontroller 4 farklı renkte 4 farklı şekilde yapılmaktadır. Kırmızı hat, eşyanın muayenesi ile birlikte belge kontrolünün de yapıldığı hattır. Sarı hat kontrolün muayeneyi gerek görmeden, eşyaya ait beyanname ve diğer belgelerin doğruluğunun kontrol edildiği hattır. Mavi hat bakanlıkça belirlenen onaylanmış kişi statüsüne sahip kişilerin ihracatta yararlanabildiği, eşyanın çıkış işlemlerinin tamamlanmasından önce belge kontrolüne veya muayeneye tabi tutulmadığı hattır. Yeşil hat, eşyanın belge kontrolüne veya muayeneye tabi tutulmadığı hattır.
İhracatçı Birliği İşlemlerini Gerçekleştir
Bağlı bulunulan ihracatçı birliğine evraklar gönderilmeli, doldurulan gümrük beyannamesi başına aidat ödemesi yapılmalıdır. İhracat tutarınızın belirli orandaki miktarını ihracatçı birliğinize ödemelisin. Ödenen aidat karşılığında kripto numarası verilmektedir.
İhracat işleminin tamamlanması ve kayıt altına alınması sağlamak için fatura kesilmesi gerekmektedir. İhracat işlemleri e-fatura sistemi üzerinden kayıt altına alınmalıdır.
Fatura, proforma fatura ile aynı bilgileri içerecek şekilde düzenlenmelidir. Sadece Türkçe düzenlenebileceği gibi Türkçe / İngilizce olarak da düzenlenebilir. Fatura resmi takibe tabidir ve maliye onaylı olmalıdır. Bu belge de gümrüğe teslim edilen belgeler arasında yer almaktadır.
Nakliye firması ile anlaşıldıktan ve önceki adımlar tamamlandıktan sonra, malınızın gümrükten sorunsuzca geçebilmesi için yükleme talimatı belgesinin hazırlanıp nakliye şirketine testlim edilmesi gerekmektedir.
Yükleme talimatı belgesi, ihracatçı, ithalatçı, banka bilgisi, eşyanın tanımı, eşyanın İngilizce tanımı, kap, kilo, nakliye şirketi bilgisi, toplam mal bedeli, teslim şekli, ödeme şekli gibi bilgilerin yazılı olduğu yüklemenin özetini gösteren evraktır. Bu talimata göre nakliyeciniz rezervasyonunuzu yapar.
Belge hazırlandıktan sonra ihracatçı malı hazırlamalı ve nakliye şirketine teslim etmelidir. Ek olarak, hazırlanan gümrük beyannamesi ve yurtdışı dolaşım belgeleri de hazırlanmalı ve nakliye şirketine teslim edilmelidir.
İhracat işlemleri tüm aşamalarıyla bittiğinde vergi istisnası yani KDV iadesini alabilirsin. Bu işlem maliye ve gümrük kurumlarıyla yürütülmektedir. Vergi iadesi için ihracatın fiilen ve prosedür olarak tamamlanması şartı aranmaktadır. Bir ürünün ihraç edilmiş sayıması için beyannamesinin tescil edildiği anda gümrüklerimizden çıkmış olması gerekmektedir. Gümrük beyannamenin kapanıp kapanmadığını T.C. Ticaret Bakanlığı Beyanname Sorgulama hizmeti ile öğrenebilirsin.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sayfasında yer alan “KDV İadem Nerede?” butonuna tıklayarak KDV iadenle ilgili dilekçenin ne durumda olduğuna ilişkin ayrıntılı bilgi edinebilirsin.
Özel Tüketim Vergisine ilişkin ihracat istisnası ise, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu ile belirlenmiştir. Buna göre, ÖTV Kanununa ekli listelerde yer alan malların ihracat teslimleri ÖTV’den istisnadır.
OKUYUCU YORUMLARI[…] bürolarına da CV’nizi gönderebilirsiniz. Bireysel olarak iş bulabilmek için ithalat-ihracat yapan firmalara bir mail […]
KATEGORİDEN POPÜLER HABERLER
EDİTÖRÜN SEÇTİKLERİ
29 Mart 2021
22 Aralık 2022
