Franchising (Frençayzing) Nedir? Nelere Dikkat Edilmeli

Frençayzing, Franchising ve Franchise genel olarak aynı terimlerdir. Tümü de Türkçe’de bayilik ve bayi kelimelerinin ana karşılığıdır. İş dünyasında sıklıkla karşılaşılan terimlerdir ve dünya genelinde devasa şirketlerinin yapı taşlarını oluşturmaktadır.

Frençayzing sistemi sayesinde hem ulusal hem de uluslararası arenada ciddi bir işletmenin bünyesi altında faaliyet gösterebilmek mümkündür. Franchising sistemi hiç olmasaydaı, büyük ihtimalle bugün “zincir mağaza” veya “zincir restoran” gibi kavramlar asla olmayacaktı. Büyük ihtimalle her 10 kilometrede bir benzinlik ile karşılaşmak da mümkün olmayacaktı.

Franchising – Frençayzing Nedir?

Franchising yani bayilik, belirli bir süre karşılığında bir markayı, teknik bilgisini, prosedürlerini, fikri mülkiyetini, iş modelinin kullanımını ve markalı ürün-hizmetlerini kullanma hakkını başka birine satmaktır. Bu hakkı satın alan kişi ise Franchise yani bayi adı verilir. Süreç belirli bir sözleşme altında gerçekleştirilir ve bu işlemden Frençayzing sahipleri genellikle “bayi ücreti” alır.

Franchise süreci bir pazarlama sistemidir. Franchise aracılığıyla ana şirketler zincir mağazalara sahip olarak ciddi bir büyüme atılımı gerçekleştirir. Mal ve hizmetlerin satışı ve dağıtımı için bir franchise sistemi ana şirket için sermaye ve yükümlülük riskini büyük oranda düşürür. Franchise sistemi dünya genelinde zincirleşme ve büyüme adımının en etkili yollarından biridir.

Franchise sistemine en çok market, benzinlik, gıda gibi sektörlerde karşılaşmak mümkündür.

ilgili içerik Ücretsiz – Sermayesiz Bayilik Veren 26 Firma ile Hemen İş Kurun

Franchising Türleri

Franchise sisteminin birçok farklı türü olsa da, piyasa koşullarında 4 ana kategori altında değerlendirilmektedir.

Lokal Franchise: Belirli bir mağaza-dükkan ile sınırlı franchise türüdür. Genellikle franchise sahipleri yeni bir franchise sağlayamaz.

Ulusal Franchise: Belirli bir mağaza-dükkan yerine; bölge ile sınırlıdır. Franchise sahipleri, mevcut bölgede yeni franchise dağıtımı gerçekleştirebilir.

Ürün ve Hizmet Franchise: Ana şirkete ait olan ürün ve hizmetlerin doğrudan müşteriye ulaştırılması amacıyla kurulan bir mağaza üzerinden gerçekleştirilen franchise türüdür. Hemen hemen etrafınızda gördüğünüz her franchise türü, ürün ve hizmet franchisesi olarak değerlendirilebilir.

İşletme Franchise: Çok büyük markalar tarafından kullanılan bir franchise türüdür. Burada ürün ve hizmet franchisesinden farklı olarak, franchise alana bir ürün ve hizmet sağlanmaz. Sadece danışmanlık ve marka kullanım hakkı verir. Örneğin, bir otel kurarsınız ve büyük bir otel markasının ismini kullanmak üzere franchise alırsınız. Ana marka size isim ve danışmanlık dışında ürün veya hizmet gibi başka bir şey sağlamaz.

ilgili içerik Oto Ekspertiz Bayilik Veren Firmalar (10)

Franchise Sisteminin Avantaj ve Dezavantajları

Franchise Alanın Avantajları ve Dezavantajları

Franchise alan kişinin/işletmenin elde ettiği birçok avantaj bulunmaktadır:

• Ulusal ve büyük bir şirketin getirdiği itibarı ve marka gücünü kullanma
• Hiç bilinmeyen bir sektörde engin eğitim ve desteklerden faydalanmak
• Franchiseler genellikle yeni kurulan işletmelerden daha fazla başarı oranına sahiptir
• Bir franchise satın almak, aynı türde kendi işinizi kurmaktan genellikle daha ucuza mal olur
• Reklam ve tanıtımdan ciddi oranda tasarruf sağlanması ve destek alınması
• Kapsamlı ve maliyetli pazar ve sektör araştırmalarına erişim
• Kanıtlanmış bir iş sürecinin parçası olma şansı
• Yüksek stok masraflarından sıyrılma
• İş geliştirme sürecine daha profesyonel bir dokunuş sağlanması
• Ürün ve hizmetlere yönelik maliyetli AR-GE sisteminden genellikle ücretsiz faydalanma

Franchise alan kişinin/işletmenin elde ettiği birçok dezavantaj bulunmaktadır:

• Genellikle özgür bir çalışma sistemi ortadan kalkar
• Yeni ve farklı bir ürün veya hizmet üretilemez
• Frençayzing sağlayan kuruluşun sözleşmesinin getirdiği kurallara tam riayet edilir
• Sözleşme çerçevesinde kardan belirli oranda bir pay ana şirkete verilebiliyor
• Franchise sistemine giriş için yüksek bedeller ödenebiliyor
• Franchise veren işletme, süreç sonunda sözleşmeyi yenilemek zorunda değildir

ilgili içerik Bayilik Veren Giyim Firmaları

Franchise Verenin Avantajları ve Dezavantajları

Franchise veren işletmenin elde ettiği birçok avantaj bulunmaktadır:

• Neredeyse sıfır maliyet ile isim ve bayilik bedeli ile yeni sermaye girişi sağlanır
• Neredeyse sıfır maliyet ile yeni mağazalar sahip olunarak büyüme elde edilir
• Daha fazla ürün ve hizmet talebi ile seri üretim ve dağıtım avantajları ile girdiler düşürülebilir
• Sürekli kar payı alınması ile ciro artışı elde edilir
• Marka daha fazla tüketiciye çok daha hızlı ve efektif bir şekilde ulaştırılır
• Büyüme algısı kullanılarak, markanın imajı ciddi oranda artırılır
• Pazarda rekabet şansı üst düzeye çıkartılır

Franchise veren işletmenin elde ettiği birçok dezavantaj bulunmaktadır:

• Hızlı franchise dağıtımlarında genellikle marka yönetimi kontrolün dışına çıkar
• Denetim mekanizması için ciddi oranda para harcanması gerekir
• Herhangi bir franchisenin yaptığı bir hata, tüm markaya mal olur
• Düzenli olarak alınması gereken kar paylarının tahsil edilmesinde genellikle sorunlar yaşanır

Franchise Sisteminde Dikkat Edilmesi Gereken Konular

Bir Frençayzing almak üzere bulunuyorsanız, dikkat etmeniz gereken birçok önemli konu bulunduğunu bilmeniz gerekir. Bir franchiseye yönelik bir reklam veya rehber aracılığıyla büyülenmiş hissediyor olabilirsiniz. Hemen marka ile iletişime geçerek franchise almak üzere de muhtemelen harekete geçtiniz veya geçeceksiniz. Bu büyük bir hataya doğru hızla gidiyor olduğunuz anlamına gelebilir.

Franchise süreci bir sözleşmeye bağlıdır. Kısaca, franchise sistemi başlatılmadan hemen önce onlarca sayfaya imza atmanız gerekecek. Bu sayfalarda yüzlerce madde bulacaksınız ve çoğuna muhtemelen hiç dikkat etmeyeceksiniz. Temel olarak bu sözleşmelerde franchise veren işletmenin lehine birçok madde bulunuyor. Her bir maddeyi ayrı ayrı incelemenizi mutlaka öneririz. Eğer maddelerde ne yazdığı ile ilgili olarak net bir fikriniz yoksa mutlaka bir iş avukatı ile iletişime geçerek değerlendirmeniz gerekir.

Franchise sistemine yönelik sözleşmeyi değerlendirdikten sonra diğer ek şartları da iyi bir şekilde inceleyin. Özellikle, franchise sağlayacak olan işletmenin verdiği destekleri iyi bir şekilde öğrenin. Franchise sisteminin getirdiği en büyük avantaj desteklerdir. Her bir destek ciddi öneme sahiptir ve bu destekler işinizi büyütmek için kullanabileceğiniz en iyi avantajlardır.

ilgili içerik Bayilik Veren Marketler

Frençayzing almak sürecinde en çok dikkat etmeniz bir diğer konu da, bayilik sözleşme süresidir. Bu maddeye mutlaka dikkat edin. Bazı sözleşmelerde bu süre 5 yıl olarak belirtilir ve bu franchise alanlar için ciddi bir risk barındırır. Kısaca, siz ciddi oranda yapacağınız masraflar için sadece 5 yıllık bir kullanım hakkı alacaksınız ve ana işletme bu süreci yenilemek için muhtemelen size bir garanti sağlamayacaktır. Bu sürenin en az 20 yıl olmasına mutlaka dikkat etmeniz önerilir.

Franchising sistemini, ana işletme lehine en çok çeviren konu ise cirodan kar payı konusudur. İlk süreçte bu “masum” görünebilir ancak yüzde 10‘u aşan her oran mutlak suretle yıpratıcı bir duruma dönüşecektir. Kardan pay oranının en ideali yüzde 4 civarında bulunmaktadır. Yüksek oranlara mutlaka dikkat edin ve hatta sabit gibi görünen her rakam için pazarlık yapmaktan çekinmeyin.