Tavuk çiftliği kurmak isteyen girişimciler için bu rehberde 12 kolay adımda nasıl tavuk çiftliği kurulabileceğini kolaylıkla öğrenebilir ve harekete geçebilirsiniz.
Türkiye’de 2024 yılı itibarıyla 5 bine yakın tavuk çiftliği var. İlgili tavuk çiftlikleri yıllık ortalama yüzde 8 büyüme kaydediyor. Siz de ilgili sektöre girmeyi planlıyorsanız bu rehberde yer alan 12 adımı inceleyerek kolaylıkla tavuk çiftliği kurabilirsiniz.
Küçük veya orta ölçekte bir tavuk çiftliği açmak, yeterli sermayeye sahip girişimciler ve yatırımcılar için düşünüldüğü kadar zor değildir.
Profesyonel destekler aracılığıyla maksimum 20 günlük bir sürede tavuk çiftliği kurmak mümkün. Harekete geçmek isteyenler için Türkçe olarak hazırlanan en iyi kılavuz:
İÇİNDEKİLER
Bir tavuk çiftliği kurmak istiyorsanız, atmanız gereken ilk adım “karar vermektir“. Kendinize en uygun kararı vermeden önce harekete geçmenizi önermiyoruz.
Tavuk çiftliğini kurarken ana odak noktanız “et” mi yoksa “yumurta” mı olacak. Buna ilk andan itibaren karar vermeniz gerekir. Kararınızın büyük ölçüde yumurta odaklı olacağını biliyoruz. Ancak bu emekliye ayrılan tavukların etlerinden faydalanmayacağınız anlamına da gelmiyor. Bu etleri daha düşük ücretler karşılığında kesimhanelere satabiliyorsunuz.
Ülkemizdeki girişimci ve yatırımcıların en büyük sorunlarından biri iş planı hazırlamamaktadır. Doğru zamanda doğru yerde olmak istiyorsanız mutlaka bir iş planı hazırlamanız gerekir.
İş planını hazırlarken odaklanmanız gereken noktalar;
İş planını ne kadar kapsamlı hazırlarsanız o kadar başarılı olursunuz. Bir iş planı size el kitabı avantajı sağlar. Böylelikle iş sürecinde ne yapmanız gerektiğini daha rahat öğrenme şansınız olacak.
Tavuk çiftliği açmak isteyen girişimci ve yatırımcıların ilk olarak sermaye ihtiyacını tamamlaması gerekir. Tavuk çiftliklerinin kurulumu maliyetlidir. Ayrıca tavuk çiftliğinin özellikle ilk 3 ayında gelir kazanmak zordur. Bu süreç için de belirli oranda bir sermaye ihtiyacınız olacak.
Orta ölçekteki bir tavuk çiftliğini kurmak için 1.450 bin liralık sermaye ihtiyacınız olacak. Lakin, bu tutarın minimum yüzde 20’si kadar, olası sorunlar için ek nakit bulundurmanızı da öneriyoruz.
Tavuk çiftliklerinde sermaye ihtiyacı fazladır. Bu ihtiyacın tamamına sahip değilseniz, bankalardan kredi çekmek üzere bir planlama yapabileceğiniz gibi KOSGEB ve Tarım – Orman Bakanlığı‘na ait hibe-destek sistemlerini de sorgulayın. Ayrıca hem KOSGEB hem de Tarım ve Orman Bakanlığı daha düşük faiz koşulları ile de kredi sağlamaktadır. İyi bir iş planı hazırlayarak finansman sorununuz için her iki kurumdan büyük oranda destek alabilirsiniz.
Yeterli sermayeye sahip olan her girişimci ve yatırımcı bu adıma dilediği zaman geçebilmektedir. Eğer sermaye sorununu hallettiyseniz, bir çiftlik kurmak üzere harekete geçebilirsiniz.
Ülkemizde tavuk çiftliği kurmak için ilk olarak konutlardan nispeten uzak bir lokasyonda bir boş alan bulmanız gerekir. Bu alan üzerinde tavuk çiftliğinin kurulumu gerçekleştirilecek. Tavuk çiftliğinin kurulumunu sizin yapmanızı ne yazık ki önermiyoruz. Son dönemde bu çiftlikler daha az maliyetli ve taşımaya daha uygun olması nedeniyle prefabrik olarak yapılıyor. Siz de bir prefabrik şirketinden çiftliğinizin kurulumu için fiyat alabilir ve kısa süre içerisinde çiftliğinizin kurulumu için anlaşma düzenleyebilirsiniz.
Tavuk çiftliğinin büyüklüğü, karar verilen tavuk sayısına göre planlanmalıdır. Genel olarak her 3 tavuk için 1 metrekare alan yeterli olacaktır. Kısaca, 1000 tavukluk orta ölçekteki bir tavuk çiftliği için 330 metrekarelik çiftlik alanı yeterlidir.
Prefabrik yapı için şirketler ile çalışmadan önce birçok şirketten fiyat almanızı öneririz. Ayrıca prefabrik yapı için çalışan işletmelerin büyük bir kısmı, tavuk çiftliğine yönelik de kurulum gerçekleştirmektedir. Genellikle bunun için ek bir ücret vermeniz istenebilir.
Bir tavuk çiftliği için yapınızı tamamladıktan sonra elbette çeşitli ekipmanlara ihtiyacınız olacak. Çok sayıda teknik bilgi ve gereksinim istiyor gibi görünse de, bu malzemelerin hemen hemen tamamını çeşitli ekipman satıcılarından temin edebilirsiniz. Ayrıca bu ürünleri satan işletmeler genellikle ekipmanların kullanımı konusunda da yeterli bilgiye sahiptir. Tüm bilgileri almayı ve mümkünse kurulum konusunda destek sağlamalarını istemeyi ihmal etmeyin.
Bir tavuk çiftliğinde bulunması gereken ihtiyaçlar ve ekipmanlar ise;
Tavuk çiftliklerinde tavuklara yem dağıtımı için kullanılmaktadır. Otomatik bir sistem olarak montajı yapılıyor. Her 8 tavuk için bir helezon yemlik yeterli olacak.
Tavukların su ihtiyacının otomatik olarak el değmeden tamamlanması için kullanılmaktadır. Ayrıca tavuklara çeşitli dönemler için uygulanacak olan ilaçlar da nipel suluklar aracılığıyla veriliyor. Yine her 8 tavuk için bir nipel suluk yeterlidir.
Tavuk çiftliklerinde uygulanmak üzere aydınlatma sistemine ihtiyacınız olacak. Tüm çiftlik sistemi için bu konuda kurulum yapacak bir işletme ihtiyacınız olacak.
Tavuk çiftliklerinde hem soğutma hem de ısıtma kritik bir konudur. Ayrıca tavukların yumurtlama dönemlerinin tam olarak bir plan dahilinde işlemesi için yine doğru çalışan bir soğutma-ısıtma sistemine ihtiyaç duyulmaktadır. Maliyetlidir, bu nedenle birçok işletmeden fiyat alınması önerilir.
Tavuk çiftliklerinde sık sık çeşitli hastalıklar ortaya çıkabiliyor. Ancak tam kapasite ile çalışan bir havalandırma sistemine sahip çiftliklerde bu hastalıkların görülme sıklığı azalıyor. İyi bir havalandırma sistemine ihtiyacınız olacak.
Her 4 tavuğa 1 tane olmak üzere, 10-12 gözlü tavuk follukları almalısınız.
Tavuk çiftlikleri için önemlidir. Olası su kesintilerinde büyük bir kriz ile karşılaşmamak için mutlaka bir su deposu bulundurun.
Yemlerde kayıpların yaşanmaması ve zararlı hayvanların bu yemlere erişmemesi için bir yem silosu da almanızı öneririz.
Bir tavuk çiftliğinde vermeniz gereken en büyük kararlardan biri de tavuk seçimidir. Tavuk çiftliğini kurduktan sonra bu kararı bir kere verdiyseniz, büyük ihtimalle uzun yıllar bu karar üzerine devam etmeniz gerekecek. Bu nedenle en doğru kararı vermek üzere bir süre araştırma yapmanızı öneriyoruz.
Türkiye’de tavuk çiftliklerinde en çok tercih edilen tavuk cinsleri arasında yer alıyor. Yem tüketimi az olmasına karşılık verimi nispeten yüksektir. Ayrıca yumurtalarının lezzeti genellikle tüketicilerden iyi not almaktadır. Yıllık yumurta verimi 200 civarında bulunmaktadır.
Yine ülkemizde yoğun olarak tercih edilen bu tavuk cinsidir. Yıllık yumurta verimi 200 civarında bulunmaktadır. Ayrıca sıklıkla eti için de tercih ediliyor.
Konu yumurta üretimi olduğu zaman dünyada en çok tercih edilen tavuk cinsidir. 7 yıl boyunca yumurta veren bu tavukların ortalama yıllık yumurta verimi ise 340‘ın üzerine dahi çıkabilmektedir. Fiyatı yüksektir ancak genellikle diğer tavuklara göre daha hızlı bir şekilde kendini amorti etmektedir.
Tavuk çiftliklerinde genellikle doğrudan yumurta verecek olan tavuklar satın alınmaktadır. Ancak eğer sermayeniz varsa ve daha fazla uğraşabileceğinizi inanıyorsanız; daha yüksek oranda kar marjı için civciv alarak bunları yumurta verecek tavuk olana kadar da yetiştirebilirsiniz.
Yumurta verecek olan tavukların ortalama fiyatı 150 lira civarında bulunurken, civcivlerin fiyatı 80 liraya kadar düşmektedir. Ortalama olarak bir civciv doğru beslenmesi durumunda 5 ay sonra yumurta vermeye başlamaktadır.
Civciv alarak yetiştiricilik yapmayı planlıyorsanız özellikle yem konusunda avantajlı olmalısınız. Bu fikir genellikle meraya sahip olan çiftliklere uygundur.
Ülkemizde yem fiyatları düzenli olarak artış göstermektedir. Ayrıca tavuklarda doğru yem seçimi yapılmadığı zaman yumurta verimi de azalmaktadır. Bu nedenle doğru yemi sürekli almak zorundasınız. Türkiye’de karını artırmak isteyen birçok tavuk çiftliği meralara sahiptir ve bu meralar aracılığıyla giderlerini büyük oranda azaltmaktadır.
Ancak muhtemelen sizin böyle bir şansınız yok.
Eğer tavuk çiftliğini kurmak ve uzun yıllar boyunca kar elde etmek istiyorsanız; en çok dikkat etmeniz gereken konulardan biri yemdir. Bazı dönemlerde yem fiyatları aşırı yükseltmekte ve çiftliklerin kar marjını neredeyse sıfıra düşürmektedir. Bu tür bir sorunla karşılaşmamak için yem tedariğini tam olarak kurgulamalı ve olası fırsatlar için yüksek oranda toplu yem alımı yapmalısınız.
Ortalama olarak ülkemizde bir kilogram tavuk yeminin fiyatı 10 lira 80 kuruş civarında bulunuyor. Tavuk cinsi için seçim yaparken, bazı tavukların daha fazla yem tükettiğini de göz önünde bulundurmayı ihmal etmeyin.
Tavuk çiftlikleri insanların genel olarak çalışmaktan çok hoşlandığı işletmeler değildir. Hastalık endişesi, ağır kokular ve yüksek orandaki yoğun mesai saatleri nedeniyle bu işletmelere deneyimli personel bulmak zordur.
Birçok işletme sahibi genellikle işletmede ailesiyle birlikte kendisi de çalışmak zorunda kalmaktadır. Eğer sizin başka işleriniz varsa ve çiftliğinizde çalışamayacaksanız, bu durumda yüksek personel maaşlarına hazırlıklı olmanız gerekir.
Tavuk çiftlikleri hafta sonunda veya bayramlarda kapatabileceğiniz işletmeler değil. Bu nedenle 2 vardiya için minimum 7 personele ihtiyacınız olacak.
Tavuk çiftliğini kurdunuz, tavukları aldınız ve personeli de işin başına koydunuz. Eğer civciv almadıysanız, aynı gece 1000 tavuktan ortalama 800 yumurta elde edeceksiniz. İlk günler temiz bir ortam, sağlıklı hayvanlar ve henüz “yorulmamış” personel sayesinde işler çok hızlı bir şekilde ilerleyecek.
Tavuklara yemler ve su otomatik olarak veriliyor, folluklar sayesinde de yumurtaları nispeten otomatik bir şekilde elinize alacaksınız. Ancak süreç 10-20 günden sonra, çiftliğin çok kötü sağlık koşullarına erişmesi, bazı hayvanların hastalanması ve personelin nispeten ağır mesai koşullarına sahip olması nedeniyle kötüleşecek.
Bu nedenle daima işletmenizin başında olmalı ve tüm süreci yönetmelisiniz.
Tavuk çiftliklerinde her şeyin düzgün ilerlemesini sağlamak için bir veterinere de ihtiyacınız olacağını unutmayın. Tam zamanlı çalışmasa bile mutlaka 7/24 iletişimde olmanız gerekir.
Tavuk çiftliklerinde en önemli süreçlerden biri de elbette yumurtaların en yüksek fiyat ile satışa sunulmasıdır. Yumurta sektöründe pazar sorunu yoktur ancak bu yumurtaların en yüksek fiyat ile satılmasına da olanak sağlamıyor.
Tavuk yumurtaları için bir yüksek potansiyel içeren bir pazar bulmanız ve bu yumurtaları satışa koymanız için genellikle büyük sorunlar ile karşılaşmazsınız. Bu piyasada yumurta fiyatları bellidir ve genellikle toptan alıcı bulmak çok kolaydır. Ancak daha üst fiyatlar ile yumurta satışı yapmak istiyorsanız, bu durumda perakende satışa yönelmeniz gerekecek. Ülkemizde çok sayıda tavuk çiftliği işletmesi perakende satışa yönelmekte ve market market anlaşmalar yapmaktadır.
Tavuk çiftliklerinde en önemli gelir kalemi yumurta olduğu için ve yumurtalardan sürümden gelir elde edildiği için; satış ve pazarlama çalışmaları oldukça önemlidir.
Unutmayın, bir kuruşluk ek bir anlaşma size önemli düzeyde para kazandırabilir.
Bazı tavuk çiftlikleri kendi yumurtaları için paketleme tesisi de kurmakta ve isimleriyle de satış yapmaktadır. Ancak yumurtalar için bir soğuk zincir ve ambalaj tesisi kurmak için ortalama 1.500.000 milyon liralık ek sermayeye ihtiyacınız olacak. Bu yola gitmeden önce alıcılar bulmanızı da mutlaka öneririz. Aksi durumda bu yolda yapacağınız tüm masraflar sizlere zarar olarak geri dönebilir.
Ortalama olarak orta ölçekteki (1000 tavuk) bir tavuk çiftliğinde, tüm yumurtaların toptan alıcılara verilmesi ve etler için spesifik bir çözüm bulunamaması durumunda 2024 yılı itibarıyla aylık net gelir minimum 270 bin lira civarında bulunmaktadır. Bu tutardan elbette personel ve yem gibi kritik tüm masraflar düşürülmüştür.
Ancak yumurtalar için özel anlaşmalar düzenler ve nakliyeyi doğrudan marketlere yapabilirseniz geliriniz ortalama olarak yüzde 15 daha fazla artacaktır. Zira, toptan yumurta alıcıları bu yüzde 15’lik geliri kendilerine ayırmaktadır.