İhale Nedir? Nasıl Katılınır ve Yapılır?

Türkiye çok büyük bir ülkedir. 80 milyonu aşan nüfusa yönelik hizmetlerin aktarılması için sık sık kamu ihaleleri düzenleniyor. Bir işletme olarak kamu ihtiyaçlarına yönelik düzenlenen ihaleler hakkında bilgi sahibi olmanız önemlidir. Rehberde, ihale nedir; nasıl yapılır ve ihalelere nasıl katılınır sorularına en net yanıtları sağlayacağız.

Bir yatırımcı veya girişimci olarak kamu tarafından gerçekleştirilen ihaleleri yoğun bir şekilde takip etmeniz gerekir. Günümüzde en başarılı işletmeler sıklıkla kamu ihalelerini takip eder ve uygun olanlarına katılır. İhalelere katılmak düşündüğünüz kadar zor bir süreç değildir.

İhalelerde ana amaç, kamunun en düşük fiyatlar ile satınalma hizmeti sağlayabilmesidir. Bu amaç doğrulsutunda; ihaleye katılma koşullarını sağladıktan sonra en düşük teklifi verirseniz, ihaleyi kazanırsınız.

İHALE NEDİR?

İhale bir ürün veya hizmeti en uygun koşullar ile sağlamayı taahhüt eden kişi veya işletmeye vermektir. Kamu kurumları tarafından oluşturulan ihalaler, genellikle herkese açık olarak düzenlenir ve iş için en uygun koşulları sağlayan işletme; işi yapmaya hak kazanır.

İhaleler açık, kapalı teklif, pazarlık usulü, ihtiyari ihale ve cebri ihale olarak düzenlenebilmektedir.

ilgili içerik İşletme Nedir: Çeşitleri ve Amaçları Nelerdir?

AÇIK İHALE

Açık ihale; ihaleye herkesin katılabileceğini ifade etmektedir. Ancak her ihalenin belirli katılım koşulları bulunur. EKAP bildirinde, ihaleye kimlerin katılabileceği ayrıntılı olarak belirtilir. Şartları karşılayan herkese ihale açıktır.

KAPALI TEKLİF İHALE

İhalelerin adının “kapalı” olması, sadece belirli bir zümreye açık olduğunu ifade etmez. Kapalı ihale demek, ihalelerde verilen tekliflerin kapalı bir zarf ile verilmesidir. Böylelikle ihaleye giren başka biri teklifinizi görmez. Açık ihalelerin neredeyse tamamında kapalı teklif verilir.

PAZARLIK USULÜ

Genellikle ihale komisyonu tarafından belirlenen bir ihale usulüdür. İhale öncelikle kapalı teklif olarak düzenlenir ve ardından ihalede en yüksek teklifi veren 3 veya 5 işletme yeni bir ihaleye alınarak; pazarlık yapmaları sağlanır. Böylelikle ihalede daha iyi teklif elde edilmesi amaçlanır. Çok büyük kamu ihalelerinde pazarlık usulüne rastlamak mümkündür.

İHTİYARİ İHALE

İsteğe bağlı ihaledir. Kamu kurumlarının isteği doğrusultunda oluşturulabilmektedir.

CEBRİ İHALE

Bir borçlunun kamu tarafından el konulan taşınmazlarının satışına yönelik açılan ihalelerdir.

İHALE NASIL YAPILIR?

İhalelerde düzenleme esasına göre yapılsa da, süreç genellikle aynıdır.

ÖN SÜREÇ:

1. İhalenin ilk aşamasında, kamunun ilgili idarelerinden ihale için talepte bulunulması istenir.
2. Bildirimler üzerinden ihale için planlama yapılır
3. Ödenek temin edilir
4. İhale için mal, hizmet, yapım veya danışmanlık türleri belirlenir
5. İhtiyaç durumunda ÇED raporu alınır
6. Yapı ihalelerinde; Kamulaştırma, zemin etüdü, imar işlemleri ve uygulama projesi hazırlanır

MALİYET TESPİTİ

İhalenin projesi hazırlandıktan sonra yaklaşık maliyet tespitinin yapılması için; benzer ihaleleri yapan kamu kurumlarına resmi yazı gönderilerek bilgi talep edilir. Ayrıca piyasada da fiyat araştırması gerçekleştirilir.

İHALE ONAYI

İhale için kamudan onay alınması amacıyla; avans, fiyat farkı, ihale dokümanı satış bedeli, ihalenin şekli ve ihalelerin diğer teknik şartnameleri belirlenerek onaya gönderilir.

Onay alınması durumunda Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) üzerinden İhale Kayıt Numarası alınır.

İHALE İLANININ HAZIRLANMASI

İhale ilanının hazırlanması amacıyla aşağıdaki bilgilere karar verilir:

1. İhale tarih ve saati,
2. Yeterlik kriterleri,
3. Yabancı isteklilere açık olup olmadığı,
4. Yabancı isteklilere açıksa yerli istekliler lehine fiyat avantajı olup olmadığı,
5. İdarece malzeme verilip verilmeyeceği,
6. Teklif ve sözleşme türü,
7. Alternatif teklif verilip verilemeyeceği (mal alımlarında),
8. Kısmi teklif verilip verilemeyeceği (mal ve hizmet alımlarında),
9. Alt yükleniciler,
10. Teklif ve ödemelerde geçerli para birimi,
11. Tekliflerin geçerlilik süresi,
12. Teklif fiyatına dahil olan masraflar,
13. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi,
14. Sözleşmenin yapılmasına ait vergi, resim ve harçlarla diğer sözleşme giderleri

İHALE KOMİSYONUNUN BELİRLENMESİ

İhalelerin tamamında bir ihale komisyonu bulunur. İhale komisyonu en az 5 üyeden oluşur. Daha fazla üye seçilmesi durumunda tek rakamlar kullanılır. İhale komisyonunda yer alacak görevlilerin ikisinin konuda uzman ve en az birinin de maliye memuru olması gerekir.

İHALENİN İLANI

İhale ile yapılacak işin yaklaşık maliyetine göre ilanın süresi ve yayın yeri belirlenir.

ilgili içerik Yönetim Nedir? Özellikleri ve İşlevleri

İHALE DOSYASININ HAZIRLANMASI

• İhale dokümanı (İhaleye girecek isteklilerce alınması zorunlu),
• Yapım işlerinde yatırım programı,
• Gerekli hallerde ÇED raporu,
• Yaklaşık Maliyet hesap tutanağı,
• İlan metinleri,
• Onay belgesi,
• İhale komisyonunun görevlendirme yazıları,
• İhale ile ilgili bütün yazışmalar,
• Diğer belgeler

İHALEYE NASIL KATILINIR?

İhaleler için dosya hazırlandıktan sonra onaya gönderilir. Onay alınması ile birlikte ihale dosyası:

• Yerel veya ulusal basın ile
• Yerel idareler hoparlör ilanı ve askıya çıkarılmak suretiyle
• Basın İlan Kurumu www.ilan.gov.tr
• Kamu İhale Kurumu ekap.kik.gov.tr
• İhale yapacak kurumların kurumsal internet sitelerinden duyurulur.

İhale ilanlarında, ihaleye kimlerin katılabileceği, ihalenin nerede ve ne zaman yapılacağı açıkça belirtilmektedir. Bu bilgiler ışığında; ihalenin yapılacağı yere zamanında giderek ihaleye teklifinizi sunabilirsiniz. Elbette gerekli olması durumunda daha önce ihalenin belgesini satın almanız ve belirtilen diğer şartları karşılıyor olmanız gerekir.