Astsubay olmak isteyen adaylar, öncelikle lise veya dengi okul mezunu olmalıdır. Ayrıca Milli Savunma Bakanlığı tarafından belirlenen yaş sınırını da taşımaları gerekmektedir. Başvuru yapmak için ise Türk Silahlı Kuvvetleri’nin internet sitesinde yer alan “Astsubay Alım İlanları” bölümünde açıklanan tarihlerde başvuru yapmanız gerekiyor. Adaylardan istenen belgeleri tamamladıktan sonra, askeri sınavlara katılmaları gerekmektedir. Askeri sınavları geçen adaylar, astsubaylık eğitimi almaya hak kazanırlar.
Sosyal ve psikolojik etkenlerin yanında, ödenen maaşlar ve askerlik kariyerinde ilerleme imkanları da kişileri bu mesleğe itmektedir. Zorunlu askerliği bitirdikten sonra orduya katılmak isteyen ve buna elverişli olan kişiler kalıcı olarak askerliğe alınabilmektedir.
Zorunlu askerliğini uzun süre önce tamamlayan ve yeniden orduya katılmak isteyen kişilerin ise uyması gereken belirli prosedürler bulunmaktadır. Başvurulan rütbeye göre takip edilmesi gereken prosedürler değişkenlik göstermektedir. Bu rütbelerden biri olan astsubaylığa başvuru son yıllarda artış göstermiştir.
Astsubay Olmak için Gereken Şartlar Nelerdir?
Astsubay Olmak için Hangi Sınavlara Katılınması Gerekiyor?
Astsubaylığa başvurmak isteyen kişilerin farklı konularda karşılaması gereken kriterler bulunmaktadır. Sosyal durum, ahlak ve karakter gibi öznel kriterler olduğu gibi yaş, eğitim ve sağlık durumu gibi nesnel kriterler de bulunmaktadır. Öncelikle, astsubay adayı olmak için kişilerin lise, yüksekokul veya üniversite mezunu olması gerekmektedir. Eğitim seviyesi liseden düşük olan kişiler astsubaylığa başvuramamaktadır. Sahip olunan eğitim seviyesi, yaş şartının da değişmesine sebep olmaktadır. Öyle ki yüksekokul ya da lise mezunları 26 yaşına kadar astsubaylığa başvurabilirken üniversite ve üzeri eğitim durumuna sahip olanlar için bu sınır 28’e çıkarılmaktadır.
Yaş ve eğitim kriterlerinin yanında adayın sağlığı konusunda da koyulmuş belirli şartlar bulunmaktadır. Öncelikle adayın iskelet ve vücut yapısının düzgün olması gerekmektedir. Bunun yanında, ağız, diş ve çene yapısının kusursuza yakın olması, aranan kriterler arasındadır. Kişinin yüzünde, sivil hayatta kolaylıkla ayırt edilmesine sebep olacak çiçek bozukluğu, yanık izleri ya da çıbanlar olmamalıdır. Yine aynı sebepten kişinin vücudunun hiçbir yerinde dövme bulunmamalıdır. Önemli anlarda iletişimi ya da işlevselliği düşürme ihtimali olan kekemelik, pelteklik ya da şaşılık gibi rahatsızlıklar da adayların elenmesine sebep olmaktadır. Yine işlevselliği optimum seviyede tutmak için kadın adayların boyunun en az 158 cm, erkek adayların boyunun ise en az 164 cm olması gerekmektedir. Adayların boyları ile kilolarının istenilen beden kitle indeksi dahilinde olması beklenmektedir. Belirlenen beden kitle indeksinin dışında olup zayıf ya da kilolu kategorisine giren adaylar elenmektedir.
Sağlık, eğitim, yaş, boy ve kilo gibi özellikleri karşılayan adaylar astsubaylık sınavlarına girmeye hak kazanmaktadır. Sınavlar, yazılı sınav, fiziki kabiliyet yeterlilik testi ve sözlü mülakat olmak üzere 3 aşamadan oluşmaktadır. Bir önceki adımdaki sınavdan başarısız olan adaylar sonraki sınava giremeden elenmektedir. Çoktan seçmeli olarak hazırlanmış yazılı sınavda toplamda 50 soru bulunmaktadır.
Soruların içeriği, mevcut gündeme ve yakın tarihe göre değişmekle beraber genellikle, Türkiye coğrafyası, Atatürkçülük, inkılap tarihi, uluslararası kurumlar, anlaşmalar, Türkçe ve Türkiye Cumhuriyeti Anayasası konularını içermektedir. Sınavda şans faktörünün üstesinden gelinebilmesi için 4 yanlış 1 doğruyu götürmektedir. Toplamda 50 sorunun sorulduğu yazılı sınavdan geçebilmek için adayların minimum 70 puan alması gerekmektedir. Yeterli puanı alan adaylar fiziki kabiliyet yeterlilik testine girmeye hak kazanmaktadır.
Fiziki kabiliyet yeterlilik testinde ilk olarak adayların sağlık kontrolleri yapılmaktadır. Yapılan kontroller sonrasında adayın sağlığının ve vücudunun teste girmeye yeterli olduğuna karar verilirse çeşitli performans denemeleri yapılmaktadır. En yaygın denemelerden birisi 1500 metre koşudur. Adayların 1500 metrelik koşuyu ne kadar sürede tamamladıkları, koşu esnasındaki ve sonrasındaki kondisyon durumları incelenmektedir. Koşu sonrasında adaylar şınav ve mekik branşlarında değerlendirilmektedir.
Yeterlilik sağlanabilmesi için bu branşlarda 40 puan ve üzerinde alınması gerekmektedir. Fiziki kabiliyet yeterlilik testinde başarılı olan adaylar son olarak sözlü mülakata alınmaktadır. Sözlü mülakatta adayların karakterlerine, sosyal durumlarına, ahlaki anlayışlarına, kendilerini ifade etme yeteneklerine ve genel kültürlerine bakılmaktadır. Adayların başarılı sayılabilmesi için almaları gereken puan sınırı 70 olarak belirlenmiştir. Tüm sınavları başarıyla tamamlayan adayların sıralamaya koyulabilmesi için yazılı sınavın %70’i, fiziki kabiliyet yeterlilik testinin %15’i ve sözlü mülakatın %15’i dikkate alınarak yeni bir puan oluşturulmaktadır.
Adaylar bu puanlara göre listeye alınmakta ve belirlenen kontenjan sayısında kişi 2 yıllık astsubay meslek yüksekokullarına alınmaktadır. Eğitimi tamamlayan kişiler astsubay çavuş rütbesi almakta ve orduya katılmaktadır.
Ordunun en önemli parçalarından olan astsubayların rütbeleri gereğince pek çok farklı icra sorumluluğu bulunmaktadır. Bu sorumluluklar rütbeleri yükselmeden önce astsubayların çeşitli alanlarda tecrübe kazanması sağlanmaktadır.
Tecrübe seviyesi arttıkça mesleğin daha iyi bir şekilde yerine getirilmesi hem orduya hem de bireye katkı sunmaktadır. Orduya sunulan katkı milli mücadele ve savunma unsurlarının güçlenmesine imkan vermektedir. Bunun yanında yüksek tecrübeye sahip ordu mensupları yeni üyelerin daha iyi bir şekilde eğitilmesini sağlayarak askeri alanda Türkiye’nin daha iyi bir noktaya gelmesine ön ayak olmaktadır.
Yeni işe başlayan astsubayların bölükteki idari faaliyetlerle ilgili kayıtları talimat ve yönergelere göre tutması gerekmektedir. Bunun yanında ordu personellerinin nöbet çizelgeleri, raporları, evrakları ve kayıtları astsubaylar tarafından tutulmaktadır.
Ordu mensuplarının sıhhi, adli ve terfi haklarını yürütmek, yazışmalarının askeri kurallar çerçevesinde yapılmasını sağlamak, emniyet, kaza ya da disiplin kayıtlarını tutmak ve günlük yoklamaların yapıp sorunsuz bir şekilde kayda geçirmek de astsubayların görevleri arasında bulunmaktadır. Astsubaylar, birliğe yeni katılmış olan askerlere tanıtım yapmak, verilen talimatları iletmek, ihtiyaçları belirleyip bölük komutanına iletmekten de sorumlu tutulmaktadır. Ayrıca hastalanan askerlerin takip edilmesi ve ilaçlarının kontrol edilmesi görevi de astsubaylara verilebilmektedir.
Astsubaylar istihbarat ve harekat konularında da bölük komutanlarından aldıkları emri yerine getirmek zorundadır. Bunun yanında bölük personellerinin eğitimlerinin yaptırılması, teşkilatın nasıl bir taktik izlemesi gerektiğinin belirlenmesi, bölük komuta bölgesinin değiştirilmesi, düzenlenmesi ve işletilmesi, muharebe kayıtlarının tutulması da astsubaylara verilen görevler arasındadır. Bölükteki her türlü eşyanın kaydının tutulması, temin edilmesi, zimmetlenmesi, iyi bir şekilde muhafaza edilmesi, zarar görmesi ya da kaybolması durumunda tutanakların tutulması, bakımlarının yapılması ve kullanıma hazır hale getirilmesi de astsubayların sorumluluğundadır. Astsubaylar sahip oldukları rütbelere ve bünyelerinde bulundurdukları niteliklere göre bu işlerin tamamının bir bölümünden sorumlu tutulmaktadır.
Astsubaylar, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin subaylarının emir ve yönlendirmeleri doğrultusunda görev yaparlar. Astsubayların görevleri şu şekildedir:
Astsubayların sahip oldukları niteliklere ve hizmet yıllarına göre maaşları değişiklik göstermektedir. Yeni işe başlayan ve çavuş rütbesine sahip olan bir astsubayın maaşı 2020 yılında 5500 Türk Lirası olarak belirlenmiştir. Astsubayların mümkün olan en yüksek maaşı alabilmeleri için en az 21 yıl hizmet vermiş olmaları gerekmektedir.
Hizmet yılının yanında en yüksek astsubay rütbesi olan “Astsubay Kıdemli Başçavuş” rütbesine sahip olunması gerekmektedir. Bu niteliklere sahip askerler 12500 ile 13000 Türk Lirası arasında maaş almaktadır. Bu maaşlar görev yerinin terör bölgesi olup olmamasına göre de değişkenlik göstermektedir. Terör bölgesinin derecesine göre astsubaylara 16000 ile 18000 Türk Lirası arasında ek maaş ödenmektedir. Hizmet yılı, rütbe ve hizmet bölgesinin yanında yıpranma payı da dikkate alınmakta net maaşlar belirlenerek her ayın 15’inde yatırılmaktadır.